‘Het draait allemaal om persoonlijke aandacht’

BREDA - Als documentair fotograaf stapte Sanne van den Elzen in het project #ikbengeenrobot. De samenwerking tussen journalistiek, zorgprofessionals en beeldmakers resulteerde bij haar in een serie: “Waar is Joke?”

Dat Joke onderwerp werd van haar serie tijdens dit project is toeval. Na de eerste wekelijkse vergadering raakt Van den Elzen in gesprek met een aantal mensen uit het netwerk van Zorg voor elkaar Breda, en met straatwerkers Hans Diks en Manuela Richards van Stichting Maatschappelijke Opvang Breda.

Op pad
Met Hans en Manuela gaat ze op pad. Al gauw duikt Joke op. Een 68-jarige vrouw die al een aantal jaar op verschillende plekken in de regio verblijft. “Ze valt eigenlijk niet meer onder Hans’ verantwoordelijkheid, maar hij blijft haar toch in de gaten houden.” In de weken die volgen ontmoet ze Joke en spreekt ze ook meerdere malen met Hans en Manuela. “Dan gingen we zitten en spraken we. Ik vroeg ook elke keer of ze op de foto wilde, maar daar had ze geen behoefte aan.” Foto’s van Joke zijn er maar genoeg op internet.

Als dakloze met voorliefde voor verblijfplaatsen aan de rand van wegen, haalt Joke meerdere malen de krant en de website van de krant. De reacties zijn soms niet mals. Want waarom accepteert ze geen huis, als ze dat aangeboden krijgt? ‘Ondankbaar’. En dat is nog maar een van de milde reacties. “Maar dingen zijn nu eenmaal niet zo zwart wit.”

Juist goed
Voor Van den Elzen reden om Joke te blijven opzoeken. Terwijl ze dus niet op de foto wil. Lastig? “Nee, juist goed, ik ben de plaatsen gaan fotograferen waar Joke heeft overnacht of waar ze was. Aan Hans en Manuela heb ik daarna gevraagd erbij te schrijven wat hun herinneringen aan de plekken met Joke waren.” Inmiddels hangen vijf van de foto’s groot in de ruime van #ikbengeenrobot en ligt er een stapel A3-prints als een soort ‘bladerboek’ ter inzage, waarop ook de teksten te lezen zijn. Het verstilde landschap krijgt daardoor een leven.

Beter leren kennen
De fotograaf heeft Joke inmiddels iet wat leren kennen, ook door de ogen van Hans en Manuela. “Joke is niet in een categorie te stoppen”, concludeert ze. “Maar Joke is wel afhankelijk van de persoonlijke aandacht van individuele zorgverleners zoals Hans en Manuela. Zij is echt gebaat bij persoonlijke aandacht. Dat is de manier van werken die ik altijd poog toe te passen: met aandacht.”

‘Waar is Joke?’ is nog tot en met zondag te zien bij #ikbengeenrobot achter de boekwinkel in Breda Botanique.