Afbeelding
Foto: Screenshot YouTube

Franks Filmtip: 'De film is een uitnodiging aan vrouwen om astronaut te worden'

Cultuur Uitgelicht

BREDA - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in een van de Bredase bioscopen draait. Deze week Proxima Te zien bij Pathé en Chassé Cinema.

De film Proxima is een uitnodiging aan vrouwen om astronaut te worden. Sensationele acties in de ruimte, zoals bij First Man (2018) of Interstellar (2014), zijn niet het onderwerp van deze ruimtevaartfilm. De aarde wordt niet verlaten. Het is een trainingsfilm. Astronauten moeten voor de lancering lange tijd in quarantaine doorbrengen, hoe herkenbaar in coronatijd? En ze moeten een meedogenloze training ondergaan. Proxima zoomt in op het spanningsveld tussen de ambitie om astronaut te worden en het moederschap. Maar ook op depositie van de vrouw in de door mannen gedomineerde wereld van de ruimtevaart.

Europese ruimtevaart organisatie
De Europese ruimtevaart organisatie ESA heeft een internationale bemanning geselecteerd voor de lancering met een Sojoez raket. Doel is een verblijf van één jaar in het internationale ruimtestation ISS. De Française Sarah (Eva Green) is het enige vrouwelijke bemanningslid naast de Amerikaan Mike (Matt Dillon) en een zachtaardige Rus (Aleksey Fateev). Ze is gescheiden en heeft één dochter, de achtjarige Stella (Zélie Boulant). Bij trainingen en navertrek moet ze Stella achterlaten bij Thomas (Lars Eidinger), haar Duitse ex man en vadervan Stella.

Tekst gaat verder na de trailer.


Hartverscheurende tweestrijd
In de trainingscentra van ESA in Keulen en in Sterrenstad, nabij Moskou, voert Sarah een hartverscheurende tweestrijd. Stella heeft het moeilijk op school en wil bij haar moeder zijn. Maar dat kan niet. Er volgen pijnlijke telefoongesprekken. Juist als de trainingen het zwaarst zijn, weigert Stella nog langer Frans te spreken met haar moeder en gaat ze over in het Duits.De frustraties van Sarah over haar machteloosheid nemen toe, zodanig dat ze zich afvraagt of alle offers om astronaut te willen worden, de pijn van de scheiding van moeder en kind wel waard zijn. Maar ze mag dat niet laten merken. Niet aan haar trainers, maar ook niet aan Stella.

Machogedrag
Een bedreiging voor de teamspirit vormt bovendien het machogedrag van het Amerikaanse bemanningslid. Mike en Sarah zullen het een jaar lang daar boven met elkaar moeten uithouden onder gevaarlijke omstandigheden, maar zijn opmerking dat hij blij is dat Sarah meegaat vanwege haar kookkunst stelt haar niet gerust.

Enorme druk
Sarah staat onder enorme druk. Fysiek door het zware trainingsprogramma, maar vooral mentaal. De film laat haar inwendige strijd zien om tóch overeind te blijven. Regisseur Alice Winocour, die ook het scenario schreef, geeft Eva Green daarvoor alle ruimte, en zij maakt die rol van de eerste tot de laatste minuut heel knap waar met niet veel meer dan haar mimiek. Zélie Boulant ontroert als haar weerloze kind dat heen en weer wordt geslingerd tussen de keuzes van haar ouders. Matt Dillon heeft een mooie Amerikaanse astronautenkop met dito stem. Hij had al een astronautenrol in de ruimtevaartfilm Interstellar (2014). In Proxima moet hij meer laten zien dat alleen maar stoere actie, en dat gaat hem goed af.

Tekst gaat verder na de foto.

Kritiek
Uit feministische hoek klonk kritiek. Vrouwen zouden als minder geschikt worden weggezet, want ze worstelen met de ouder-kind relatie. Dat zou bij films over de mannelijke astronauten geen thema zijn. Maar dat beeld klopt niet. De scheiding van astronaut en kind komt
bijvoorbeeld ook aan de orde in de biopic First Man (2018), over het leven van NeilArmstrong, de eerst man op de maan. Daarin dwingt zijn vrouw hem aan hun zoons te vertellen dat er een kans is dat hij niet terug komt. Omdat het nooit eerder is gedaan.

Boodschap
Het is slechts enkele vrouwen gelukt om astronaut te worden. Bij de aftiteling worden hun foto’s getoond, mét hun kinderen. De film Proxima heeft een boodschap. Volgens regisseur Winocour dreigt het gevaar dat vrouwen niet eens proberen astronaut te worden. Deze film is een bijdrage om dat patroon te doorbreken. ‘Astronaut worden is gecompliceerd, dat wilde ik zo eerlijk mogelijk laten zien. Maar onmogelijk is het niet.’ Proxima is een nuchtere film overvrouwen in de ruimtevaart.

Dit is wat je moet weten over deze film:

- Proxima Centauri is de ster die het dichtst bij ons zonnestelsel staat.

- De film werd opgenomen in het trainingscentrum van de Europese ruimtevaart organisatie ESA in Keulen en in ‘Sterren Stad’ bij Moskou

- Een training van een astronaut kan wel tien jaar duren. Quarantaine maakt daarvan deel uit.Niet alleen om astronauten te beschermen tegen ziektes maar vooral om ze mentaal voor te bereiden op het leven in de ruimte. Zodat het verschil tussen het gewone leven op aarde en inde ruimte minder groot is.

- Cady Coleman, vrouwelijk bemanningslid van de spaceshuttle Colombia in 1995, verklaar de blij te zijn met de film Proxima omdat het laat zien dat vrouwen tegelijk goede astronauten kunnen zijn én goede moeders.

Met: Eva Green, Matt Dillon, Zélie Boulant, Lars Eidinger, Aleksey Fateev Regie: Alice Winocour