Franks Filmtip: ‘Als de nominaties voor de Oscars komen, wordt deze film gegarandeerd genoemd’

Breda - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in een van de Bredase bioscopen draait. Nu de bioscopen gesloten zijn, kiest Frank voor een film die te streamen is. Deze week is dat Ma Rainey’s Black Bottom, te zien op Netflix.

Viola Davis won een Oscar voor haar vertolking van Rose in het familiedrama Fences uit 2016. Chadwick Boseman werd wereldberoemd met zijn rol als superheld Black Panther, een film die uit de Marvel studio’s rolde. Samen spelen zij de hoofdrollen in de film Ma Rainey’s Black Bottom, gebaseerd op een toneelstuk van de Afro-Amerikaanse toneelschrijver August Wilson. Voor zijn toneelstukken sleepte Wilson de belangrijkste prijs voor literatuur in de VS, de Pulitzer-prijs, in de wacht. Waar zoveel talent samenkomt, moet wel iets heel bijzonders ontstaan, en dat is de film Ma Rainey’s Black Bottom dan ook geworden. 

Blues
In de jaren twintig van de vorige eeuw leefden de Afro-Amerikanen in het zuiden van de VS vrijwel gescheiden van de witte bevolking. Ze hadden min of meer noodgedwongen hun eigen winkels en bedrijven, maar ook hun eigen culturele leven, zoals de muziek. Ma Rainey (1886 – 1939), vertolkt door Viola Davis, was in die tijd onder de Afro Amerikanen een beroemde blues zangeres. We zien haar optreden, transpirerend en sensueel, voor een uitsluitend zwart publiek. Een witte platenbaas nodigt Ma Rainey met haar band uit om in Chicago een plaat op te nemen. In die tijd dreef discriminatie en economische malaise een miljoen Afro-Amerikanen uit het zuiden naar de steden in het noorden van de VS, op zoek naar een beter leven. Daardoor ontstond ook in het noorden een markt voor de (van oorsprong zwarte) blues muziek.

Ma Rainey is 41 jaar als ze in 1927 met haar bandleden in het snikhete Chicago arriveert.  Door de witte bevolking wordt ze met de nek aangekeken. Maar Ma Rainey – een schonkige en excentriek opgemaakte zwarte vrouw, die zich extravagant kleedt – weet dat haar stem haar macht geeft. Er wordt geen noot op de plaat gezet zonder dat tevoren op papier is vastgelegd dat de helft van de gage contant vooruit moet worden betaald. Want de witte bazen waren gewoon hun beloftes aan zwarte muzikanten niet waar te maken. Ook tijdens de opnames moet ze herhaaldelijk dreigen met weglopen om de platenbaas te dwingen zijn afspraken na te komen. Maar Ma Rainey voelt dat haar carrière ten einde loopt omdat Betty Smith haar plaats op de podia dreigt in te nemen. Dat leidt tot sombere, maar rake overpeinzingen over haar leven.

Intussen groeit de spanning tussen de bandleden, die oefenen in een claustrofobie opwekkende kelder van de studio. De trotse trompettist Levee (Chadwick Boseman) is veel jonger dan de andere leden van de band. Hij is ambitieus, wil een eigen band en wil de blues moderniseren. Dat laat hij horen ook, maar Ma Rainey is daar niet van gediend. Na een grote mond wordt Levee ontslagen. De wending die daar het gevolg van is, doet je vastnagelen aan je stoel, want Levee blijkt een gruwelijk geheim met zich mee te dragen.

Verdieping

Viola Davis heeft zich flink verdiept in het leven van Ma Rainey. Door getuigenissen en van foto´s weet ze hoe ze er uit zag. Een mond vol gouden tanden. Rondborstig, dat ze niet onder stoelen of banken stak. En excessief opgemaakt. Altijd kletsnat van het zweet, niet alleen op -, maar ook buiten het podium, waardoor haar zware make-up vaak uitliep. Viola Davis heeft haar niet mooier of minder mooi gemaakt dan ze was. Davis herkennen we niet meer achter zoveel make-up en met valse tanden, maar als Ma Rainey is ze niet minder waardig of geloofwaardig. Een krachtpatser onder de vrouwen. De frêle Levee steekt daar schriel bij af. Hij beweegt en praat als een jonge hond die kwispelt met zijn staart, en wil spelen. Hij daagt zijn bandleden uit, wat leidt tot messcherpe dialogen en dat doet hij zó meeslepend, dat het einde als een totale verrassing komt. 

De film heeft een vrijwel volledig zwarte cast, wat je niet vaak ziet. Ma Rainey’s Black Bottom is een eerbetoon aan de “moeder van de blues” en aan de Afro-Amerikanen die in de “roaring twenties” probeerden hogerop te komen. 

Wat je moet weten over de film
- Black Bottom was in de jaren twintig van de vorige eeuw in de VS een populaire dans.
- August Wilson (1945 – 2005), schrijver van het toneelstuk “Ma Rainey’s Black Bottom”, werd de dichter van het zwarte Amerikaanse theater genoemd. Hij kreeg de Pulitzer-prijs voor zijn toneelstukken Fences en The Piano Lesson. Hij stond er op dat zijn toneelstukken werden verfilmd door zwarte regisseurs.
- Chadwick Boseman (Levee) overleed op 28 augustus 2020 aan de gevolgen van darmkanker. Hij is 43 jaar geworden. Ma Rainey´s Black Bottom was zijn laatste film.