Franks Filmtip: ‘Een knap staaltje filmkunst’

BREDA - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in een van de Bredase bioscopen draait. Nu de bioscopen gesloten zijn, kiest Frank voor een film die te streamen is. Deze week is dat ‘Sound of Metal’. Te zien bij Pathé-thuis.

Laat je door de titel niet afschrikken of blij maken. En ook niet door de trailer, want de film gaat niet over harde Heavy Metal, maar over stilte. Over de stilte in het hoofd van een drummer, die plotseling doof wordt. Bewegende beelden zonder geluid zijn vaak al zó indringend, dat het lijkt alsof het geluid er in een film niet toe doet. Maar kijk eens naar de film Jaws. Daarin worden zwemmers in zee van onderuit gefilmd. Zonder geluid zie je badgasten die lekker aan het zwemmen zijn, maar mét geluid zijn het prooien die in groot gevaar verkeren. In Sound of Metal is geluid af en toe afwezig of nauwelijks hoorbaar. En juist dàt geeft het verhaal een enorme zeggingskracht.

Metalduo

Ruben (Riz Ahmed) vormt samen met zijn vriendin Lou (Olivia Cooke) het metal duo Blackgammon. Ruben is de drummer, Lou de gitarist. Kenmerkend voor heavy metal zijn uitgesponnen gitaarsolo’s en dreunende beats, zó keihard, dat je maag erdoor van streek raakt. Ruben en Lou trekken door Amerika in een vintage camper van glimmend metaal en treden overal op. Maar als Ruben merkt dat hij Lou haast niet meer hoort, raakt hij in paniek. Een oorarts maakt hem duidelijk dat zijn gehoor grotendeels weg is en dat het niet beter zal worden, wel slechter. Maar Ruben wil door. Tot het niet meer gaat omdat hij niets meer hoort.

De tekst gaat verder onder de trailer

Implantaat

Een implantaat kan zijn gehoor terug brengen, maar zo´n operatie is kostbaar en Ruben en Lou hebben het geld niet. Na een tip brengt Lou, Ruben naar een dovenkolonie om gebarentaal te leren. Die kolonie wordt geleid door Joe (Paul Raci), een veteraan die in de Vietnamoorlog doof is geworden door een bom die naast hem explodeerde. Joe heeft de kolonie gesticht met de basisgedachte dat doofheid geen handicap is. Zijn filosofie is dat je je moet verzoenen met je doofheid en de stilte moet aanvaarden. Joe en Ruben “verstaan” elkaar, ook omdat ze allebei een verslavingsachtergrond hebben.

Kolonie

Lou vertrekt naar haar vader in Antwerpen. In de kolonie leert Ruben, Diane (Lauren Ridloff) kennen, die aan dove kinderen les geeft. Niet alleen in gebarentaal, maar ook de gewone lesstof. En muziekles. Het is werkelijk ontroerend te zien hoe aan dove kinderen geleerd wordt muziek te ervaren. Langzaam maar zeker maakt Ruben zich de gebarentaal eigen. Hij besluit de dove kinderen drumles te geven. Intussen verkoopt hij de camper om met de opbrengst de operatie voor het implantaat te kunnen betalen. De operatie slaagt en Ruben keert terug in de wereld van de horenden. Voor Vietnamveteraan Joe is dat aanleiding Ruben te vragen de kolonie te verlaten, want die is bedoeld voor mensen die de stilte in hun hoofd hebben aanvaard.

Lou en Ruben worden verenigd in het huis van haar vader in Antwerpen. Lou is een ander leven begonnen. Ook Ruben staat aan het begin van een nieuw leven. Hij vraagt zich af of hij liever bij de horende -, of bij de stille wereld horen wil.

Knap staaltje cinematografie

Van regisseur Darius Marder moest Riz Ahmed bij het acteren vooral op zijn instinct vertrouwen en zijn acteerprestaties bij de opnames niet analyseren of rationaliseren. Dat heeft goed gewerkt, want de ontreddering spat van het scherm met Riz Ahmed in de rol van dove drummer. De ontwikkeling van succesvolle drummer naar wanhopige dove, die (letterlijk) alles moet loslaten om een nieuwe wereld te kunnen omarmen, laat regisseur Marder haast organisch verlopen, zodat ook de horende kijker zich in deze bijna dove man kan verplaatsen. Dat is een knap staaltje cinematografie, als je bedenkt hoe belangrijk geluid is in een film.

Dit is wat je moet weten over deze film:

- Op 25 april worden de Oscars toegekend. De film Sound of Metal is in zes categorieën genomineerd, waaronder beste film, beste acteur (Riz Ahmed), beste geluid en beste originele scenario (Darius Marder).

- De Britse acteur Riz Ahmed heeft zich acht maanden op de rol van de dove drummer Ruben voorbereid. Twee uur per dag leerde hij gebarentaal, twee uur per dag nam hij drumles en de rest van de tijd bracht hij door met zijn acteercoach.

- Regisseur Darius Marder kon voor de film een beroep doen op een klas dove kinderen.

- Het budget van Sound of Metal was beperkt – zeker in vergelijking met andere films die zijn genomineerd. Daardoor kon regisseur Marder maar twee takes per scene opnemen. Ter vergelijking: van sommige scenes van de eveneens genomineerde film Mank (zie de filmtip van vorige week) werden tweehonderd takes opgenomen.

Regie: Darius Marder Met: Riz Ahmed, Olivia Cooke, Paul Raci, Lauren Ridloff en Mathieu Amalric