Afbeelding
Foto: Screenshot YouTube

Franks Filmtip: ‘De film is een ode aan het acteertalent van knuffelbeer Robert Redford’

Door: Frank Spreuwenberg Cultuur Uitgelicht

BREDA - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in een van de Bredase bioscopen draait. Nu de bioscopen gesloten zijn, kiest Frank voor een film die te streamen is. Deze week is dat ‘All Is Lost’. Te zien bij Pathe-thuis.nl.

Knuffelbeer Robert Redford heeft aan het einde van zijn zeer succesvolle filmcarrière (The Sting, The Great Gatsby, Out of Africa, A Bridge Too Far, Avengers: Endgame, om er maar een paar te noemen) een unieke film gemaakt. In het nautische drama All Is Lost spreekt de toen 77 jarige acteur bijna niet, slechts 51 woorden. Hij moet als solozeiler zien te overleven. In de strijd tegen de natuur gaat het niet om woorden, maar om daden. All Is Lost is te zien als een allegorie op het menselijke bestaan, de onafgebroken strijd om te overleven. Het leven is een verzameling brokstukken, aan elkaar geknoopt met toevalligheden. Of het goed afloopt ligt buiten de macht van de mens en wordt bepaald door de natuur.

Tekst gaat verder onder de video

Virginia Jean

Het zuidelijk halfrond is grotendeels bedekt met water. Een naamloze Amerikaan van rond de zeventig (Robert Redford) zeilt solo van Oost Afrika naar de Javazee. Een immense afstand met wekenlang alleen maar water om zich heen en uitsluitend horizon in de verte. We treffen hem aan op de Indische Oceaan, 1.700 zeemijlen van de Soenda-straat. Het weer is bedaard. Hij heeft de stuurautomaat aangezet, zodat zijn zeilboot, de Virginia Jean, zelf koers houdt en hij een tukje kan doen. Met een knal wordt de solozeiler opgeschrikt. Hij inspecteert de boot en stelt vast dat-ie tegen een zeecontainer is gevaren. Er zit een gat in de romp, net boven de waterlijn. Dat moet worden gedicht. Terwijl hij met allerlei reparatiemateriaal in de weer gaat, probeert hij contact te krijgen met kustwachten, maar dan blijkt dat de Indische Oceaan immens groot is, het water zout en zijn boot klein.

Alleen

De solozeiler moet een razende storm trotseren, wat niet helpt bij het dichten van het gat in de romp. Maar dat is niet het enige. Want als hij zijn dierbare zeilboot moet prijsgeven en verder moet in zijn reddingsvlot, kan hij niet meer navigeren en is hij voor zijn koers afhankelijk van de zeestroming. Waar brengt die hem? Hij leert zichzelf een sextant te gebruiken, zodat hij op de zeekaart kan zien waar hij is. Wat blijkt: hij is alleen op een immense zee. Daar is de mens overgelaten aan zichzelf en aan zijn wil te overleven.

Emoties

Over de solozeiler komen we niet veel te weten. Maar er is een gezin dat hij achterliet toen hij vertrok en waarvan hij hield. De reis die Robert Redford maakt, is aangrijpend, spectaculair, schitterend en heroïsch als het leven zelf. De wisseling van de emoties bij Redford vertelt het verhaal. Van boosheid naar blijdschap, van angst naar opluchting, van paniek naar beheersing. Bedaard probeert Redford te redden wat er te redden valt. Tegen een decor dat geen leven duldt is hij vastbesloten te overleven. Alles in het besef dat hij de golven niet kan verslaan, maar de oceaan hem wel. Uiteindelijk wordt de  helpende hand naar de onfortuinlijke zeiler toegestoken. Maar door wie? Door God of door een visser? Is dit een confrontatie met de eindigheid van het leven? De titel ‘All Is Lost’ (alles is verloren) laat weinig ruimte voor hoop. Maar zonder hoop, geen leven.

Onze Man

Tijdens de opnames bleef de afstand tussen de acteur en de camera steeds beperkt tot ongeveer drie meter, zelfs tijdens alle stunts, waarvan Redford de meeste zelf uitvoerde. Door de camera zó dicht bij de acteur te houden ontstaat een gevoel van intimiteit waardoor de kijker met de hoofdpersoon (in de aftiteling aangeduid als ‘Onze Man’) verbonden blijft. Een overweldigende belevenis en een ode aan het fenomenale acteertalent van Robert Redford.

Dit moet je weten over de film:

- Regisseur J.C. Chandor schreef ook het scenario, niet meer dan 31 pagina’s.
- De naam van de zeilboot – Virginia Jean – is vernoemd naar de beide grootmoeders van de regisseur die tijdens het schrijven van het scenario kwamen te overlijden.
- Pas op de eerste opnamedag bleek dat Robert Redford wel een watersport liefhebber is, maar geen ervaren zeiler. Regisseur Chandor had Robert Redford gevraagd voor de rol van solozeiler na een ontmoeting op het door Redford georganiseerde Sundance filmfestival.
- Hoewel het verhaal zich afspeelt op de Indische Oceaan is gefilmd op de Stille Oceaan en in de Caribische Zee. Sommige opnames zijn gemaakt in de grote watertank van de Baja Studio’s in Mexico, die ook voor de kaskraker Titanic is gebruikt.
- De film All Is Lost doet enigszins denken aan de roman The Old Man and the Sea van nobelprijs winnaar Ernest Hemingway. Ook in deze roman uit 1952 strijdt een oude man op zee met de natuur en is vastberaden om te overleven.

Regie: J.C. Chandor Met: Robert Redford