Vrijheid, berusting en vergiffenis

Column

’s Morgens op weg naar mijn werk fiets ik door Het Valkenberg. De kaarsen in de kastanjeboom staan fier overeind en pronken als nooit tevoren. Het Stadspark ontwaakt onder een mooi voorjaarszonnetje en de zonnestralen verdrijven de kilte van de nacht. Als loper sta je vaak open voor deze natuurlijke prikkels.

Jaren geleden werd in dit park de 6 uur van Breda gelopen. Als loper (en medeorganisator) mocht ik deelnemen aan dit vijfmaal gehouden evenement. Het park staat altijd voor mij in het teken van vrijheid, bewegen, berusting en herdenken. Vooral in deze periode van het jaar ben je vaak extra gevoelig voor het fenomeen herdenken en vrijheid.

Als oud-Rotterdammer is herdenken en het vieren van vrijheid mij met de paplepel ingegoten. Wanneer ik deze ochtend op mijn werk de computer aanzet, is daar direct een bericht dat mijn aandacht vraagt: ‘zoon van Rost van Tonningen spreekt op 4 mei tijdens de dodenherdenking in Culemborg’.

‘De 69-jarige Grimbert Rost van Tonningen is de oudste zoon van de NSB’er, die op 6 juni 1945 in de gevangenis zelfmoord pleegde, en ‘zwarte weduwe’ Florrie Rost van Tonningen-Heubel, die op 24 maart 2007 overleed. Hij heeft afstand genomen van het gedachtegoed van zijn ouders.

Voorzitter De Jong van de St. Culemborg en Oranje: “Sommigen hebben aangegeven, ik hoef die man niet te zien. Dat vind ik raar, maar ook dat is vrijheid. Ik zou hem ook absoluut als slachtoffer willen beschouwen. Die man heeft levenslang.”

Zoals gezegd, in mijn jeugd was de oorlog vaak onderwerp van gesprek; een kort maar tekenend voorbeeld. Mijn opa is tijdens de Tweede Wereldoorlog ontsnapt uit een werkkamp in Duitsland. Hij is geheel op eigen kracht teruggekomen naar Rotterdam. Natuurlijk moest hij daarna onderduiken en hij belandde in het verzet.

Om de zaken nog iets complexer te maken bleek een oom van mijn moeder een fanatieke NSB-er te zijn. Om geen argwaan te wekken, moest mijn moeder, toen nog heel jong, gewoon oom en tante blijven bezoeken alsof er niets aan de hand was. Dit is een van de vele verhalen die in mijn jeugd werden verteld. U begrijpt dat hierdoor mijn kijk op ‘de Duitsers’ en ‘NSB-ers’ redelijk bepaald is.

Om het verhaal af te sluiten, kan ik u vermelden dat jaren na de oorlog mijn opa en oma op vakantie naar Duitsland zijn gegaan, samen met de bewuste oom. Vrijheid, berusting en vergiffenis. Het blijkt dat dit mogelijk is, hoe moeilijk ook voor te stellen. De komende dagen worden er weer lopen georganiseerd, in het kader van de vrijheid. Helaas is dat in Breda niet het geval. Misschien een idee om dit in onze stad te organiseren, in het mooie Valkenberg, een idee voor 2015. Dit om de vrijheid bewegend te vieren want ook voor ons geldt: KEEP ON RUNNING in vrijheid.