De wraak van de bakker

COLUMN - De wraak van de bakker: dat klinkt als de titel van een spannend jeugdboek uit de tijd van Pietje Bel. Maar in werkelijkheid verwijzen de woorden naar niets minder dande actualiteit, namelijk de verrassende wederopstanding van de bakker in de straat.

Wat is er aan de hand? Met de opkomst van de grote supermarkten gedurende de afgelopen decennia heeft menig kleine zelfstandige de handdoek in de ring moeten werpen. Groentewinkels, slagerijen, bakkerijen en kleine kruideniers verdwenen met honderden tegelijk uit het Hollandse straatbeeld en leken nooit meer terug te komen. Gelukkig was dat maar schijn, want wie bijvoorbeeld een korte wandeling door Breda maakt langs de diverse winkelcentra ziet dat bakkers, slagers en groentemannen- en vrouwen hun plek hebben heroverd.

Bakkerij 2.0
De meest in het oog springende come-back is zonder meer die van de bakker. Of eigenlijk, de bakker versie 2.0, zoals dat je dat in moderne termen zegt. Om dat voor elkaar te krijgen heeft de bakker zichzelf opnieuw moeten uitvinden. Meegenomen is dat brood in veel variaties tegenwoordig populair is en dat catering een natuurlijker onderdeel van ons leefpatroon is geworden. Maar dat is onvoldoende verklaring voor de wederopstanding.

Wie naar de bakkerswinkel 2.0 kijkt ziet namelijk dat er een metamorfose heeft plaatsgevonden die tegemoet komt aan een nieuwe trend. Een trend waarin de behoefte aan fysiek sociaal contact, goed en gezond leven, en levendige (flex)plekken centraal staat. Wonen, werken, leven, dat is de nieuwe mix van de compacte wijk en de compacte stad. Daarin hebben nostalgie en moderniteit elkaar innig omstrengeld.

Een beetje bakker heeft tegenwoordig een koffieapparaat staan waar tien jaar geleden een gemiddelde lunchroom rode oortjes van zou hebben gekregen. Het interieur is geen standaardwerk, maar 'gedesigned'. Niet alleen is er brood, al of niet belegd, te koop, maar vaak biedt de bakker ook de mogelijkheid te lunchen of koffie met wat lekkers  te nuttigen.

De nieuwe bakkerij is een sfeervolle ontmoetingsplek  geworden met muziek en wifi. Niemand kijkt ervan op als er een laptopje wordt opengeklapt. Allerhande belegde broodjes kunnen à la carte worden besteld. Maar ook voor het dagelijks brood kunnen klanten terecht. Luxe, kwaliteit en service staan voorop. “Tompouche, verzin toch eens een list”, zou Olivier B. Bommel kunnen hebben gezegd. En het geschiedde.

De sociale bakker
Slim van die bakkers! En maar goed ook, dat niet de hele levensmiddelenhandel in de marketingstrategie van grootgrutters is weggesluisd. Nog mooier is het dat debakkers niet alleen staan. Want de (semi)openbare ruimte als (liefst bruisende) ontmoetingsplek en alles in het verlengde daarvan is hot, zien ook veel andere ondernemers en de overheid. Kijk maar eens wat er in Breda de laatste jaren aan sfeervolle ontmoetingslocaties is bijgekomen. En die ontwikkeling oefent aantrekkingskracht op mensen uit. Want op internet koop je veel, maar nooit een ontmoeting met je vrienden, kennissen of collega’s.

Hiep hiep hoera voor de bakker dus.

Guido van der Kroef is fotograaf, schrijver en psycholoog. Hij heeft een bijzondere belangstelling voor de wisselwerking tussen mens en omgeving.