We schenken de glazen nog eens vol, en proosten op het leven

COLUMN - ‘Ik neem de trein van half zeven.’ Dat waren de laatste woorden die hij ooit tegen haar zei. De zin werd deze keer niet afgesloten met een ‘Tot straks’ of ‘Verzin jij maar alvast waar we gaan eten’. Alleen maar ‘Ik neem de trein van half zeven’.

De ware betekenis van zijn woorden werd pas duidelijk toen later op de avond de deurbel ging. De politie kwam vertellen dat haar man een einde aan zijn leven had gemaakt. Dat was het moment waarop haar wereld veranderde en er nog maar een vraag relevant was: ‘Waarom?’

Het is nu bijna tien jaar geleden en het antwoord weet ze nog steeds niet. Ze kan raden naar de betekenis van de woorden die op de kaart stonden die ze een dag later per post ontving. Maar echt weten doet ze het nog steeds niet. Toch heeft het een plaatsje gekregen. Heeft het verlangen naar het antwoord op die ene vraag langzaam maar zeker plaats gemaakt voor de moed het achter zich te laten, en met liefde terug te kijken op hun tijd samen.

Maar eens in de zoveel tijd komt de waarom-vraag weer terug. Soms door een film, soms door muziek en soms gewoon omdat ze de krant openslaat. De publiciteit rondom de lancering van de landelijke anti-zelfmoord-campagne kwam extra hard aan.

De campagne is erop gericht om het aantal zelfmoorden structureel terug te dringen en het onderwerp bespreekbaar te maken. De radio vertelt er altijd iemand in de omgeving is die de weg kan wijzen richting de juiste hulpverlening. De televisie brengt mensen in beeld die blij zijn dat hun poging tot zelfdoding mislukt is waardoor ze hun kinderen nu wel zien opgroeien.

Maar dat is niet de manier waarop zij de campagne beleeft. Wat haar raakt in de campagne is de verwijtende toon die haar verteld dat zij destijds het verschil had kunnen maken. Dat ze het had kunnen voorkomen door de signalen te herkennen, door de juiste vragen te stellen, door hulp in te schakelen. Zij hoort alleen dat zij hierin tekort geschoten is waardoor hij geen andere uitweg zag dan de trein van half zeven te nemen.

Met haar komt het wel weer goed, ze heeft lieve mensen om zich heen. Mensen die haar vertellen dat de overheid wel meer belachelijke promotiefilmpjes maakt, bijvoorbeeld zoals ‘Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker.’ Even valt er een pijnlijke stilte in de volle kamer, daarna is zij de eerste die in de lach schiet. We schenken de glazen nog eens vol, en proosten op het leven.

Babs Verstrepen

Praten over zelfdoding kan bij hulp- en preventielijn 0900-0113 en www.113Online.nl: ‘Zelfmoord? Praat erover’.