Haan en kruis weer terug op toren Waalse kerk

CENTRUM - De Waalse Kerk heeft weer een kruis. Maandagochtend werd het gerestaureerde kruis teruggeplaatst op de toren van de Waalse Kerk in de Catharinastraat.

Na het klaren van deze klus rond acht uur maandagmorgen was het de beurt aan Gerard Schouten, penningmeester van de Stichting Waalse Kerk Breda, om in het bakje van de hoogwerker omhoog te gaan tot aan de torenspits. Aan hem de eer de eveneens gerestaureerde haan terug te plaatsen.

“Aanvankelijk dacht ik ‘waar ben ik aan begonnen’. Met de haan onder m’n arm raakte ik gestaag van het veilige straatniveau verwijderd”, aldus Schouten. “Maar echt bang ben ik niet geweest. Het was een prachtige ervaring. Met witte handschoentjes aan om het verguldsel niet te beschadigen heb ik de haan weer op z’n vertrouwde plaats gezet.”

De penningmeester van het Stichtingsbestuur zet zich al ruim 12 jaar in voor de exploitatie en het behoud van de Waalse Kerk. “Na twee eerdere restauraties in het laatste kwart van de vorige eeuw, staat de uit 1440 stammende Gotische kapel (destijds toegewijd aan de Heilige Wendelinus) sinds eind augustus van dit jaar wederom voor restauratiewerkzaamheden in de steigers. Dit keer worden mankementen aan dak en toren hersteld en wordt de oorspronkelijke toegangsdeur van de Begijnenkerk (die in 1982 werd teruggevonden) gerestaureerd. Om de Catharinadeur is, ter bescherming tegen stof en klimaat, een vitrine met led verlichting geplaatst.”

Het rondkrijgen van de financiering voor de restauratie van dit rijksmonument was een grote zorg voor Schouten en het Stichtingsbestuur. “De pot bij het rijk bleek leeg. De provincie had haar geld voor monumenten al vergeven aan projecten die bij het rijk buiten de boot waren gevallen en de lokale overheid gaf prioriteit aan gemeentemonumenten. Gelukkig kon door inzet van het bestuur en diverse lokale politieke gremia toch nog een provinciale subsidie van 225.000 euro verkregen worden.”

De kerk heeft een enorme geschiedenis. In 1440 stichtte Johanna van Polanen op de plek van de huidige Waalse Kerk de kapel van de Heilige Wendelinus. Ruim een eeuw later werd deze kapel geschonken aan de Begijnen. In 1590 toen Prins Maurits Breda veroverde, werd de kapel van de Begijnen afgenomen en wordt dan Waalse Kerk.

In 1625, als Spinola Breda heeft veroverd, krijgen de Begijnen hun kapel weer terug. Maar door de herovering van Breda op de Spanjaarden in 1637 door Prins Frederik transformeert de kapel, door deze overwinning van de protestanten, weer tot Waalse Kerk. De Begijnen reageerden op dit tweede verlies van hun kerk door de ingang vanuit het Begijnhof dicht te metselen. Zij vonden dat de protestantse Hugenoten niet meer via hun grond de kerk binnen mochten. Als gevolg hiervan werd de ingang aan de Catharinastraat gerealiseerd. In 1982 werd tijdens een restauratie de oorspronkelijke toegangsdeur teruggevonden.

Toen Lodewijk XIV in 1685 het Edict van Nantes herriep (alle openlijk protestanten werden in feite vogelvrij verklaard) vluchtten veel Hugenoten naar het nabije Nederland. In de Waalse Kerk konden zij in vrijheid en in hun eigen taal hun geloof belijden.

Anno 2010 vinden de tweede en vierde zondag van de maand om 11.00 uur Franstalige kerkdiensten plaats in de Waalse Kerk. Verder is de Waalse Kerk in gebruik als trouwlocatie en voor culturele activiteiten.