Avans 200 jaar: van Napoleon tot Van Bijsterveldt

BREDA – Het begon voor Avans Hogeschool met een keizerlijke zegel van Napoleon Bonaparte. Toen 15 leerlingen en nu ruim 25-duizend. De school met 57 opleidingen en 19 academies staat er na 200 jaar goed voor. Bestuursvoorzitter Paul Rüpp: “Doorgroeien is geen doel meer.”

Het huidige vroege selectiesysteem dat het Rijk hanteert, legt meer druk bij de scholen. De onderwijsinstanties willen boetes voorkomen en proberen zodoende uitval onder studenten te beperken. Zo ook Avans dat een speciaal opgezet een pilotproject draait, de zogenaamde Hippocampus.

“De mensen in Den Haag vergeten dat ze zelf ook meerdere jaren op school hebben gezeten en er jaren hebben overgedaan. Studenten moeten vaak op veel te jonge leeftijd een keuze maken. Sommigen weten absoluut niet welke richting ze op willen. Daar spelen wij op in”, aldus Rüpp.

schaalvergroting
Even terug in de tijd. Hoe anders was het in 1812 toen in Den Bosch de kunstacademie werd opgericht. Vijftien leerlingen en twee docenten stonden aan het begin van wat ooit Avans zou gaan heten. Kort daarna kreeg de opleiding een keizerlijke zegel van Napoleon die toentertijd de scepter zwaaide in Nederland.

Een flink sprong voorwaarts in de tijd, zo rond begin jaren tachtig van de vorige eeuw werd pas de eerste echte stap gemaakt naar een grootschalige aanpak. Dat was de operatie die tot stand kwam door de Wet Hogescholen, waarin een ondergrens in het aantal studenten werd gesteld. Scholen moesten met elkaar praten over schaalvergroting.

“Er werd toen onder premier Ruud Lubbers vanwege de bezuinigingen ingegrepen in de overheidsfinanciën. Uiteindelijk ontstond uit de hts, heao en de sociale academie de hogeschool West-Brabant. Later is dat weer samengegaan met de opleidingen in Den Bosch en Tilburg”, licht de voorzitter van het college van bestuur toe.

Kwaliteitsverbetering
Inmiddels is Avans een van de grootste hogescholen van Nederland en in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is er landelijke erkenning voor de kwaliteit van de school. Al jaren gooit Avans hoge ogen in de Keuzegids HBO. Al verschillende malen werd zij zelfs uitgeroepen tot beste van het land. Toch richt Rüpp zich de komende jaren op kwaliteitsverbetering.

“Groeien is geen doel meer, zoals het een aantal jaar geleden wel het geval was. Dat is niet meer aan de orde. We barsten uit onze voegen qua huisvesting en het aantal docenten en dat staat weer op gespannen voet met de kwaliteit. Die moet beter en vandaar ging de lat omhoog. We stellen bijvoorbeeld nu dat studenten in de propedeuse 52 van de 60 studiepunten moeten behalen”, zegt Rüpp.

Wat de toekomst ook mag brengen, momenteel staat Avans er ook financieel goed voor. Volgens de bestuursvoorzitter staat de hogeschool echter wel onder druk door de het korten op het budget vanuit het ministerie van Onderwijs.

“De crisis hakt vooralsnog niet in op onze bedrijfsvoering. We zijn daarnaast wel afhankelijk van financiering vanuit de overheid. Op ons budget van 90 a 100 miljoen euro scheelt de bezuiniging 1,5 tot 3 miljoen euro op jaarbasis. Dat moet niet tien jaar duren. Dan kunnen we slachtoffer worden. Maar nu zijn we financieel heel gezond”, meent de bestuursvoorzitter.

Innovatie
Daarom kan een grote onderwijsinstelling als Avans niet stilzitten. Ook niet na 200 jaar. Het veranderde selectiesysteem, waarin studenten minder kansen krijgen en sneller keuzes moeten maken, dwingt de school tot innovatie. Als recent voorbeeld geldt dus de Hippocampus. Maar het mes snijdt aan twee kanten.

Rüpp: “Een onderwijsinstelling heeft een groot maatschappelijk belang. Te vaak worden wij behandeld alsof we een bedrijf zijn. Het vroege selectiesysteem zorgt voor verspilling van talent. Dat proberen wij op te vangen door middel van de Hippocampus, waarin we kijken hoe we sneller kunnen achterhalen wat jongeren willen. Dat is in het voordeel van studenten en voor ons zal het rendement verbeteren.”