Jeroen van Glabbeek tijdens TEDxBreda. foto Ron Magielse
Jeroen van Glabbeek tijdens TEDxBreda. foto Ron Magielse

Opinie: ‘Scholen leiden op tot middelmatigheid’

Algemeen

OPINIE - Het wordt tijd voor een ander onderwijssysteem, vindt Jeroen van Glabbeek, directeur van het Bredase bedrijf CM. Tijdens zijn TED-talk op TEDxBreda van 31 oktober presenteerde hij zijn opmerkelijke kijk op hoe het onderwijs in Nederland eruit zou kunnen zien: Maximizing the Average – The Anti-school.

“Op de vraag waar je je meest waardevolle les in het leven hebt geleerd, zullen weinig mensen antwoorden dat het op school of de universiteit was. Waarom besteden we dan toch jarenlange aandacht en een enorme hoeveelheid geld aan een traject waar je de meest belangrijke dingen niet meekrijgt of leert?

Achtentwintig jaar geleden was ik zes jaar oud. Ik moest iedere dag naar school. School was voor mij een regelrechte nachtmerrie. Het voelde als een gevangenis; de hele dag moest ik dingen doen ik niet leuk vond. Ik moest werken aan vaardigheden die ik niet bezat en aan de vaardigheden die ik wel bezat, werd geen aandacht besteed.

Gemiddeld
Juist dit leidt mijns inziens tot middelmatigheid. Daar moeten we van af. De drang naar middelmatigheid begint overigens al bij het consultatiebureau. Mijn vriendin is zwanger. Over een paar maanden word ik vader. Bij de zwangerschap horen bezoekjes aan het consultatiebureau. Daar kregen we te horen dat ons kindje voldoet aan de gemiddelde lengte en een gemiddeld aantal bewegingen doet. Alles was gemiddeld. Maar je wil toch helemaal niet horen dat je kind gemiddeld is?

Vijftien jaar geleden besloot ik het allemaal anders te gaan doen. Ik wilde een een anti-school creëren. Ik wilde een plaats creëren waar mijn vrienden en ik louter zouden kunnen doen wat we leuk vinden. Een plek waar mensen hun vaardigheden kunnen inzetten en verder ontwikkelen en waar het niet toegestaan is om dingen te doen je niet leuk vindt en waar je daadwerkelijk bijdraagt.

Permanente educatie
Daarom startte ik mijn eigen bedrijf samen met een vriend, Gilbert Gooijers. Tegenwoordig werken er bij ons 125 mensen. CM, zoals wij het bedrijf noemden, is één van de snelst groeiende technologiebedrijven in de Benelux, behoort de beste werkegever van Nederland en is één van de best geleide bedrijven. En nog steeds doen mensen alleen wat ze leuk vinden en wat ze het beste kunnen.

De laatste maanden heb ik er nagedacht over hoe school zou zijn als deze meer leek op een anti-school. Hoe meer ik erover nadenk, hoe meer ik ga geloven dat het écht werkt. Mensen van 60 jaar of ouder, moeten nog een paar jaar werken tot hun pensioen. Maar realiseert men zich dat zij hun laatste opleiding hebben genoten in de jaren zestig van de vorige eeuw? Niets wat je 40 jaar geleden hebt geleerd, is nog zo actueel dat het bij deze tijd zou passen. Permanente educatie is de enige optie.

Innovatie zit bij bedrijven
Echte innovatie zit tegenwoordig bij de bedrijven en in veel mindere mate bij universiteiten. De meeste innovaties van deze eeuw kwamen dan ook van die bedrijven; ze ontketenden niet alleen de mobiele revolutie, maar kwamen tevens met met het grootste aantal medicijnen: 44 van de 48 medicijnen in totaal. Meer geld naar universiteiten levert mijns inziens dan ook niet meer op, iets wat politici nog wel denken.

Hoe moet het wel?
Daarom: Geef ieder kind degelijk basisonderwijs. Dat houdt in: tot je zestiende leer je onder meer lezen en schrijven. Daarna volgt niet de keuze voor definitief vervolgonderwijs, maar een professionele opleiding van één jaar. Vervolgens begint een werkperiode van zes of zeven jaar, waarna de persoon weer naar school gaat om verder te leren of voor een ander broep te kiezen.

Hoe we dat gaan betalen? Geef het vakantiegeld dat iedereen over zijn salaris krijgt een andere bestemming. vakantiegeld doet dan dienst als levensonderhoud tijdens het studieverlof. Je kunt studeren voor een ander beroep of doorleren. De overheid zou studiekosten moeten spreiden in plaats van het bestemmen naar één korte periode in het begin van je leven. Als we als maatschappij een rol willen blijven spelen in de wereld, is permanente bij- of omscholing absoluut noodzakelijk.

Wellicht ironisch is dat ik mijn belangrijkste levensles uiteindelijk wel op school leerde: Als je niet doet wat je leuk vindt en goed kunt, krijg je middelmatigheid!