Vrijheid, verdraagzaamheid en schoonheidsliefde op KMA

BREDA - De historisch rijke grond van de KMA heeft er een nieuwe kleurrijke bewoner bij. In aanwezigheid van generaals, cadetten, een koning en zijn burgers werd een beeld van Willem van Oranje onthuld. Hiermee komt de vader des vaderlands na 430 jaar weer thuis.

Op het plein van de KMA heerst een plechtige stilte wanneer de koets van koning Willem I komt aangereden. De vorst komt een akte ceremonieel overdragen waarmee het beeld van zijn voorvader in het bezit komt van de stad Breda. Waardig loopt hij naar het spreekgestoelte, en voor een moment lijkt het alsof Willem I der Nederlanden uit de dood is opgestaan.

Na de overhandiging vertelt Historicus Jan Kikkert hoe de 11 jaar oude Prins van Oranje ooit in 1544 aankwam in Breda. Hij sprak geen Nederlands en kwam niet uit de grote stad, maar groeide dankzij Breda op met de modernste inzichten van zijn tijd. "In Breda predikte Willem tolerantie. Het was hier dat de edelen van noord en zuid Nederland samenkwamen om te kijken hoe ze het beleid van koning Philip konden veranderen."

Voorzitter van de Prins Willem de Eerste Herinneringsstichting, Coen Tamse, krijgt de handen van het publiek op elkaar wanneer hij oppert dat andere Nassau-steden maar stumperds zijn vergeleken met Breda. "Wat is er een logischer plek voor een beeld dan in zijn thuisstad?" aldus Tamse. Het standbeeld, gebouwd door Gerrit Bolhuis, maakt volgens Tamse van de KMA geen museum, maar moet worden gezien als liefde voor kunst en behoefte aan schoonheid. Het zijn volgens hem ook de deugden die de vader des vaderlands uitdroeg: Vrijheid, verdraagzaamheid en schoonheidsliefde.

Generaal Peter van Uhm ziet de prins van Oranje als strijder tegen de tirannie. Ook voor de cadetten van vandaag heeft de vader des vaderlands volgens hem nog veel te vertellen. Zo roemde de generaal Prins Willems militaire terughoudendheid, uit zowel humaan als strategisch oogpunt. "Hij was iemand die goed luisterde en altijd wilde onderhandelen. Deze aanpak heeft nog steeds niet aan zeggenschap ingeboet."

Huub Stapel, die de rol van koning speelde, noemde de ceremonie achteraf heel speciaal en een eer om te spelen. "Dat moet ook, een ceremonie als deze vereist volledige concentratie." Het grote verschil met spelen op het toneel is volgens hem de controleerbaarheid van de omgeving en de tijd die hij krijgt om zich voor te bereiden. Voorlopig was het in Breda de laatste keer dat hij in het openbaar te zien zal zijn geweest als Koning Willem I. Stapel heeft het druk met andere projecten.

Naast het beeld van de prins kwam ook Generaal b.d Peter van Uhm een beetje thuis. Als 17-jarige cadet liep hij al rond op het terrein en hij kan nog steeds zijn kamertje aanwijzen in het torentje. "Ik was toen wat ze nu een kindsoldaat zouden noemen." Het is het tweede beeld dat hij heeft onthuld sinds hij niet meer in dienst is bij Defensie. Het eerste staat in Suriname. Het is voor hem een mooi moment om oude bekenden weer eens te zien. "Daar gaat het uiteindelijk om, de mensen, de kameraadschap. Dat gaat dieper dan vriendschap", zegt de oud Commandant der Strijdkrachten, om hierna de hand te schudden van Prins Willem van Oranje.