Op stap met Anita: Opeens had ze schulden
AlgemeenBREDA - Wat doe je als je geen huis meer hebt? De straatraad, de overlegtafel van en voor dak- en thuislozen, nam het initiatief voor een gids voor de huislozen: #huisje #boompje. Klaas Burger en fotograaf Mike Harris maakten indringende portretten van Bredase straatbewoners voor de gids, die deze week verschijnt. BredaVandaag publiceert de verhalen. Vandaag deel 2.
Anita van Mook (50 jaar) is heel stellig: ‘Niemand mag buiten zwerven!’ En ze legt uit waarom: ‘Ken je Igor? Hij zit vaak aan de Slingerweg. Hij zwerft soms buiten. Dan bedelt hij en waar hij slaapt dat weet ik niet.’ Ze kijkt me aan: ‘Het is echt heel erg hoe het met Igor gaat.’
‘Ik heb gezegd dat je kwam interviewen en ik heb gevraagd of ik zijn naam mag noemen. Igor zei: “Jij mag dat, want jij helpt mij.” Hij vraagt aan mij wel eens een euro of een sjekkie. En ik heb stiekem zijn was voor hem gedaan toen hij niet naar binnen mocht in de opvang. Gelukkig had de leiding het niet door. Maar ja, je kan hem toch ook niet in z’n vieze kleren buiten laten lopen?’
Ze neemt een slok bier en steekt een sjekkie op.
‘Nee echt, niemand moet buiten slapen. Het is niet goed voor je. Je moet je eigen plek hebben.’
Anita is het van jongs af aan gewend te zorgen voor andere mensen. ‘Mijn vader, hij is onlangs overleden, werkte bij aardewerkfabriek De Toekomst. Dat bestaat nou niet meer. Maar als mijn pa z’n brood was vergeten, ben ik daar menigmaal naartoe gelopen om zijn boterhammen te brengen.’
Anita rolt een nieuw sjekkie en begint te vertellen over vroeger. Ze deed de huishoudschool en ging als puber werken bij Rens Joosen Suikerwerken (nu Holland Foodz in Oosterhout). Op zeventienjarige leeftijd overleed haar moeder. In dat zelfde jaar werd Anita zwanger van iemand die ze leerde kennen in de kroeg. ‘Ik heb van mijn eerste man veel slaag gehad. Hij heeft mij zo verrot geslagen dat mijn dokter zei: “Nou is het afgelopen.” Ze ging bij hem weg, zwanger van haar tweede kind. ‘Na die klappen was ik mannenbang. Het heeft meer dan een jaar geduurd voor ik weer iets met iemand had. Van hem zijn mijn andere kinderen. Zeven in totaal, twee waren miskramen. Dus ik heb er nu vijf.’
28 jaar waren ze bij elkaar, Anita en hij. Drank werd langzaamaan onderdeel van haar leven. ‘Ik was zo jong moeder geworden! Mijn dag begon ’s ochtends om 5 uur: vlees voorbraden en aardappels schillen. Om 6 uur moest ik werken. Hoe laat ik thuis kwam, dat wist ik nooit. Maar het eten stond klaar. Ik wilde niet dat mijn kinderen maar iets te kort kwamen.’ Als ze thuis kwam was ze op. ‘Dan ging ik aan de keukentafel zitten en zei: “Geef mij maar een pilske. Ik ben hartstikke moe.” Van de ene kwam de volgende.
Op een gegeven moment werd het te gek. Anita meldde zich bij Novadic Kentron om af te kicken. Niet veel later ontdekte Anita dat haar vriend gokte. ‘Hij had me besodemieterd voor € 20.000,--.’ Opeens had ze schulden.
Ze steekt opnieuw een sjekkie op.
‘Ik heb hem eruit gegooid. Hij moest een jaar lang in zijn auto slapen voor hij een nieuw huis gevonden had.’ Bovenop de schuld kwam een klacht wegens overlast. ‘Ik had twee opblaaszwembaden, één voor en één achter. Mijn kleinkinderen zaten er lekker in te spelen. Ik zat er in mijn onderbroek bij. Maar iemand is dat gaan fotograferen en met die foto’s naar WonenBreburg gestapt. Hij zei me niet te tolereren.’ Ze kreeg brieven binnen, maar reageerde te laat. Ze raakte wegens overlast haar huis kwijt. En opeens was ze dakloos. Anita sliep in portieken.
‘Als je aanbelt en goed kijkt op de naambordjes en je zegt dat je bij die en die op visite gaat, dan doet iedereen de deur open. Dus ik zat veilig binnen.’ Tot er klachten kwamen en de politie haar weer de straat op stuurde. ‘Maar ik heb altijd gezorgd dat ik droog en veilig zat.’
Ze vond een kamer in een huis vol verslaafden. Maar na een ruzie is ze de kamer al snel weer kwijt. ‘Ik heb het ook geprobeerd in de Doorstroomvoorziening (DSV) aan de Slingerweg. Ik heb er een tijd geslapen. Maar ik trok de regels daar niet.’
Ze neemt een slok bier.
Weer op straat ontmoette ze opnieuw een man. ‘Ik redde het als vrouw echt niet in m’n eentje op straat. Dus die man zegt tegen me: “Ik vind jou wel knap.” Dat zeggen natuurlijk wel meer mensen. Maar hij zegt: “Kom, heb je honger?” Dat had ik. Dus ik ga met hem mee. Nou bleek het wel iemand te zijn die drugs gebruikt, maar dat wist ik toen nog niet.’
Ze rolt een nieuw sjekkie.
‘Dus ik word verliefd op die jongen. Ik sliep met hem midden in een weiland in een tentje. De volgende ochtend word ik wakker. Het was -7, met carnaval. Ik draai een sjekkie. Hij wil ook, maar hij had geen sjek meer en zegt: “Geef die sjekbuil hier.” Ik zeg: “Nee, dit is mijn sjek.” En ik krijg mij een hengst. Mijn hele gezicht was blauw.’ Die avond ontmoette ze in de kroeg de man bij wie ze nu slaapt. Met hem samen gaat het beter. Ze heeft zich bij hem ingeschreven en leeft officieel niet meer op straat. Maar ze blijft zich druk maken om haar lotgenoten.
‘Als ikzelf iemand tegenkom die dakloos is, geef ik hem allereerst het telefoonnummer van Hans Diks’ – een van de leden van het Straatteam van de Stichting Maatschappelijke Opvang Breda. ‘Hij zorgt er voor dat iemand een tentje krijgt en een luchtbed. En hij stopt je nog wat geld toe om even te overleven. En daarna zeg ik: “Morgen naar Loket Centraal Onthaal!” Daar moeten mensen zich melden en laten registreren en een uitkering aanvragen. En ze moeten hun fucking papieren regelen. Anders kan je niks. Ik weet mijn zaken wel te regelen. Ik ben nu 50, ik laat me niet kapot maken. Maar als het andere mensen niet lukt, dan moeten we elkaar helpen. Zo simpel is het.’
De gids #huisje #boompje is vanaf 7 oktober verkrijgbaar bij onder meer onderstaande adressen. #huisje #boompje helpt dak- en thuislozen hun weg te vinden in én uit de situatie waarin ze zitten. Op die manier beantwoordt ze de centrale vraag: Wat doe je als je geen huis meer hebt? Ook biedt de gids mensen die geïnteresseerd zijn in de problematiek van het straatleven een persoonlijk inkijkje in een bijzonder stukje Breda, vanuit de gedachte 'dakloosheid kan iedereen overkomen'.
Annahuis, Diaconaal Centrum Breda, Haagweg 3
Bibliotheek Breda, Molenstraat 6
Stichting Emmaüs Langeweg, locatie Veilingkade, Veilingkade 7
