Waarom er in de 17e eeuw wijn uit de Bredase fonteinen kwam

BREDA - Volgend jaar is het op de kop af 350 jaar geleden dat de stad gastheer was voor delegaties uit het Staatse Nederland, Denemarken, Frankrijk, Zweden en Engeland.

Ze kwamen naar Breda om te onderhandelen over vrede. De partijen wilden af van de kostbare  oorlogsvoering van de tweede Engels-Nederlandse oorlog (die we vooral kennen van de schilderijen met grote zeeslagen) maar daarbij natuurlijk wel aan het langste eind trekken.

Er werd voor Breda gekozen omdat Den Haag en London politiek niet wenselijk werden geacht en in Breda het prachtige kasteel beschikbaar was. Daarnaast kende Karel II van Engeland de stad omdat hij er, 7 jaar eerder, 6 weken had doorgebracht. Met deze keuze won Breda het van Den Bosch, Maastricht en Middelburg.

Op 24 mei 1667 trokken de Engelsen met veel bombarie vanaf het Speelhuis de stad binnen en namen hun intrek in de huizen Ocrum en Hertsbeeck in de Veemarktstraat. De Nederlanders streken neer in de Catharinastraat, de Fransen in huis Brecht, de Denen in het huidige Bisschoppelijk paleis en de Zweedse onderhandelaars betrokken huis Waelwijck, nu onderdeel van Hotel Nassau.

De onderhandelingen vonden plaats op het kasteel maar niet in één ruimte. De Zweden pendelden tussen de verschillende delegaties op en neer om de voorstellen aan te horen en kenbaar te maken.

Er werd stevig onderhandeld maar nadat Michiel de Ruyter tijdens de gesprekken zijn beroemde tocht naar Chatham maakte en de Britse vloot in zijn thuishaven grotendeels verwoeste, hadden de Nederlanders sterke troeven in handen.

Op 24 augustus was het dan groot feest. De Vrede van Breda werd geratificeerd en het volk, dat waarschijnlijk maar weinig idee had van waar dit allemaal over ging, vierde uitbundig feest.

Het geheel had Breda sowieso goed gedaan want de stad was vooraf uitgebreid schoongemaakt en gerepareerd, de middenstand had bijzonder goede zaken gedaan met al die extra bezoekers en nu was er vuurwerk en stroomde er wijn uit fonteinen voor de huizen van de delegaties.

Het verdrag bevestigde onder andere de overdracht van Suriname aan Nederland (met zijn belangrijke plantages) en New Amsterdam aan de Engelsen. Die naam hebben ze gelijk veranderd in New York.Daarnaast werd een handelsverdrag getekend waarin verkeer van goederen en het vervoer door 'neutrale partijen' werd geregeld.

Vijf jaar later, in 1672, vielen de Fransen Nederland aan en moest Engeland, vanwege een geheime deal zich aan Franse zijde scharen. De vrede van Breda was toen alweer oud nieuws.

Veel uit het bovenstaande stuk komt uit het essay van Walter van de Garde dat is te vinden in het prachtige boek 'De Vrede van Breda' van Raymond Kubben. Het boek is gemaakt in opdracht van de gemeente en bevat 17 verhalen over deze historische gebeurtenis. Het is te verkrijgen bij de Vrije Boekhandel.

Jorgen Janssens is Stadsfotograaf Breda en bestuurslid van Geschiedkundige Kring 'De Oranjeboom'.  Zijn foto's van Breda zijn te zien op Instagram, en zijn korte verhaaltjes over de stad lees je op Facebook.