Artist impresse Barones parkeergarage.
Artist impresse Barones parkeergarage. gemeente Breda

‘Misschien moeten we toe naar straatdeals voor klimaat’

Algemeen

BREDA - De extreme regenval van begin september bezorgde Breda tijdelijk een kaart met wel heel veel waterwegen. Het is voor klimaatwethouder Paul de Beer een van de tekenen dat actie moet worden ondernomen tegen extreem weer. Maar niet alleen water vraagt aandacht. “Mensen onderschatten wat de temperatuurverschillen kunnen zijn heel lokaal.”

Wethouder Paul de Beer (D66, duurzaamheid) laat zien wat er in de binnenstad gedaan wordt om de stad leefbaar te houden. “Samen met de inwoners en ondernemers, we proberen te stimuleren waar enthousiasme is. Iemand die niet wil, krijg je niet vooruit.”

De afgelopen jaren maakte Breda kleine stapjes vooruit als het gaat om klimaatadaptie. Een paar jaar geleden was dat nog nauwelijks zichtbaar, maar inmiddels is de stad trots. “We hebben een speciale rondleiding gemaakt, die we ook al een aantal keer gegeven hebben aan colleges van andere steden.”

Een van de voorbeelden? Groene gevels. Dat helpt om de temperatuur wat omlaag te krijgen. In de Annastraat en op de Haagdijk groeit het groen tegen de winkelgevels. Maar schiet dat nu op? De Beer: “We proberen met een organische aanpak mijlpaaltjes te creëren, in plaats van dat we een jaar broeden op een plan.”

Dus krijgen ondernemers wat steun bij het planten van gevelgroen. En zet de gemeente zelf ook door. In het water langs de Nieuweweg en de Markendaalseweg drijven sinds kort plantenbakken.

Groene gevels op de Haagdijk.

Dat groen heeft weer een ander doel. “Het zorgt voor biodiversiteit, de planten trekken weer insecten aan, maken het water schoon en maken het leefbaar voor vis. Er komt meer leven in de bak”, vertelt verantwoordelijk ambtenaar Vincent Kuiphuis. Het gevolg? Minder kans op stinkend water. De Beer: “Het zorgt bovendien voor aantrekkelijkheid, en het laat zien waar we heen willen en hoe het moet worden.”

Warmtestress
Zelf gaat de gemeente ook met groene gevels aan de gang. Parkeergarage Barones krijgt nog dit jaar de eerder beloofde groene gevel. “Dat zorgt tegen warmte, biodiversiteit. En het is ook esthetiek. Het is niet bepaald een van de mooiste gebouwen van de stad.”

Welke effecten de maatregelen hebben, is nog lastig te meten of te voorspellen. “Het effect van het niet meer aansluiten van de regenpijp op het riool is lastig door te rekenen”, geeft Kuiphuis  aan.

Breda moet zelf ook nog stappen maken. “Ontwerpen voor wegen waar je een paar jaar geleden nog de handen voor op elkaar zou hebben gekregen, kunnen nu echt niet meer”, geeft De Beer aan. “Maar we moeten klimaateffecten nog beter meenemen in infrastructuur, dat is zeker waar.” Kuiphuis geeft een voorbeeld: “De groenstroken langs de weg liggen nu vaak hoger dan de weg, dat is voor de waterafvoer niet handig.”

Ook bij de Oude Veste heeft de gemeente stappen gemaakt. Parkeerplaatsen zijn daar vervangen door een groenstrook. “Minder warmte en een aangenamer verblijfklimaat”, wijst de wethouder naar de verschillende bezoekers die op de bankjes van de nazomerzon genieten.

Regenwater afkoppelen
Niet alleen de gemeente pakt de warmtestress en de waterafvoer aan. Ook bewoners van AlleeWonen hebben op Chassépark werk gemaakt van klimaatadaptie. “Op het dak van de parkeergarage is het nu groen. Dat helpt allemaal. Hoe meer we regenwater weten af te koppelen, hoe beter het is. Dan vlakt die piek in het water af. Want die pieken red je niet met het huidige systeem. Je moet breder kijken dan alleen grotere buizen in de grond.”

Hoe raar het ook klinkt: droogte is ook een probleem, geeft Kuiphuis aan. “Daar kunnen particulieren wat aan doen. Nu gaat veel water direct het riool in, regen bij kleine buitjes moet wat meer de bodem inzakken.”

Deel zit hem ook in de opvang, bijvoorbeeld in regentonnen. Nu hangt dat van enthousiasme van de inwoners af. “Maar het is zeker denkbaar dat we dat in de toekomst ook met een financiële prikkel willen stimuleren. Als iedereen in een straat zelf regenwater opvangt, hoeft er misschien geen tweede rioolbuis in de grond. Misschien kunnen we wel straatdeals maken.” De financiële prikkel is er nog niet. “Maar we kijken goed naar andere gemeenten wat daar de resultaten zijn.”

Boetes voor betegelde tuinen, zoals andere gemeenten al doen? “Dat past niet in onze strategie. Wij willen mensen echt verleiden. Zoals met groene gevels en groene daken, dat stimuleren en ondersteunen we al. ”

Buurtpreventie voor klimaat
Bavel en Ulvenhout liggen onder de loep. “Samen met de buurt kijken we daar naar wateroverlast”, geeft Kuiphuis aan. “De buurten komen daar ook met ideeën waar we zelf niet van durfden te dromen. Bijvoorbeeld het verlagen van een voetbalveldje zodat daar met ernstige buien het overtollige water naar toe kan.” De Beer kijkt al naar een volgende periode. Een buurtpreventie voor klimaat? “Daar ligt wellicht ook een taak voor de wijk- en dorpsraden.”

Andere plekken in de stad waar het klimaat aandacht heeft. “De groene muur op de binnenplaats bij het Stedelijk Museum, het schoolplein bij de St Jozefschool. Dat zijn organisatie die zelf met het idee kwamen, maar waarbij wij als gemeente hebben geholpen”, vertelt Kuiphuis.

En zo komen er meer organisatie met ideeën. De Beer samenvattend: “Met een maatregel verander je de wereld niet, maar de optelsom van al die maatregelen helpt wel de stad klimaatbestendig te maken.”

Planten in het water aan de Markendaalsweg zorgen voor schoner water en meer insecten.