Eerbetoon aan Poolse bevrijders van Breda

BREDA - Dziekujemy Wam Polacy. Of, in het Nederlands: ‘Dank aan de Polen’. Breda is de Eerste Poolse Pantserdivisie die onder leiding van generaal Stanislaw Maczek op 29 oktober 1944 de stad bevrijdde, nog altijd dankbaar. Dit weekeinde wordt de Bevrijding van Breda weer uitgebreid herdacht.

Het is dan precies 73 jaar geleden dat de stad door de Poolse bevrijders werd verlost van het Duitse juk. Om de bevrijding te vieren én om de Poolse bevrijders te eren heeft Stichting Jaarlijkse Herdenking Bevrijding Breda weer een uitgebreid programma samengesteld, hierbij ondersteund door de Vereniging Eerste Poolse Pantserdivisie, Comité Herdenking 1944 Ginneken, Generaal Maczek Museum, Serce Polski, Bredase Culturele Vereniging Polonia, Comité Belcrum Oorlogsmonument WO2 en PSK Kaszub.

Bloemen
Zo vertrekt komende zaterdag in Breda het Muziekkorps en Erecompagnie van de Poolse 11e Pantsercavaleriedivisie uit Zagan (Polen), die de tradities van de divisie van Maczek overgenomen heeft, om 14.00 uur vanuit de NLDA (oude KMA) naar de Grote Markt waar een optreden zal plaatsvinden.

Om 15.00 uur worden er bloemen gelegd bij de Gedenkplaquette op de Parade, waarna koers wordt gezet naar de ‘Poolse’ tank in het Wilhelminapark. Om 16.00 uur houdt Serce Polski hier een concert met Aldona Bartnik onder begeleiding van haar gelegenheidskwartet Poland2Holland. Het koor Cracovia zingt dan Poolse liedjes en een groep Poolse kinderen geeft een re-enactment show.

‘s Avonds begint om 19.00 uur een voorstelling met jazz en poëzie in de Sacramentskerk aan de Zandberglaan in Breda. Een uur later, om 20.00 uur, is er een feestavond met gratis entree. Deze wordt gehouden door Vereniging Polonia in gemeenschapshuis De Vianden aan de Viandenlaan in Breda.

Begraafplaatsen
Diverse begraafplaatsen vormen zondag het toneel van verschillende herdenkingsbijeenkomsten. Zowel op het Poolse Militaire Ereveld aan de Ettensebaan als het ereveld aan de in ‘t Ginneken gelegen Vogelenzanglaan worden de strijders van de Eerste Poolse Pantserdivisie herdacht die op 29 oktober 1944 onder aanvoering van generaal Stanislaw Maczek Breda bevrijdden van de Duitse bezetter.

De plechtige herdenking op het ereveld aan de Ettensebaan begint om 12.30 uur, die op het ereveld in ’t Ginneken om 10.45 uur. De herdenking hier wordt voorafgegaan door een herdenkingsdienst in de Laurentiuskerk aan de Ginnekenweg om 9.15 uur.

Geschiedenis
In 1942 krijgt generaal Stanislaw Maczek de leiding over een nieuw op te bouwen Poolse legermacht die aan de kant van de Geallieerden zal worden ingezet, de Eerste Poolse Pantserdivisie (1 Polska Dywizja Pancerna). In Schotland wordt de eenheid getraind. Polen uit de hele wereld melden zich aan. Een deel bestaat uit leden van eerder uitgeweken eenheden van het Poolse leger. Anderen melden zich als vrijwilliger, zoals Poolse emigranten uit de Verenigde Staten, Frankrijk en Engeland. Een ander deel bestaat uit door de Geallieerden bevrijde Polen die gedwongen dienst moesten doen in het Duitse leger.