Bredase schrijver Rinie Maas schrijft roman Het Stadskantoor

BREDA - De Bredase schrijver Rinie Maas bracht voor zijn pensionering enkele jaren door op het stadskantoor. Zijn ervaringen tekende hij op in een nieuw boek, na idolen en iconen: het Stadskantoor.

Wat gebeurt daar nu, zou je denken. Dat valt wel mee, laat Maas weten. Hij zag ook wel de mogelijkheid om er iets van te maken. “Ik las eerder met veel waardering Voskuil  over het bureau in zeven delen. Ik dacht wel: dat kan iets sneller en spannender. Het is een keer te proberen. Karakter van Bordewijk over een advocatenkantoor en een vader Drevenhaven die zijn zoon maatschappelijk wil opstuwen was het summum.”

Boeiend
“Leuk toch, dat men nu eens ìn het Stadskantoor kan kijken.” De link met het Bredase stadskantoor waar hij zelf zo’n vier jaar werkte, is overduidelijk, maar de Bredase ambtenarenburcht is niet de enige inspiratiebron. Maas ging het land in en onderzocht diverse Stadskantoren.

Beginpunt van het verhaal is de overbrugging van de oude Bredase diensten naar één groot Stadskantoor in 1993. “Dat  leek mij de voorwaarden te bevatten om tot een boeiend verhaal te komen.”

Het leek hem noodzakelijk over dat jaar - een kwart eeuw geleden - geschiedenis te schrijven. In het boek staat hij ook stil bij  70 jaar Openbare Werken. “Wij werkten daar met 140 ambtenaren. Dat liep in het Stadskantoor op naar 1400 ambtenaren. Ik zag de namenlijst van het oude kantoor nog eens en dacht: Doodzonde als dit verdampt zonder dat één woord, één regel geschiedschrijving aan die dienstbare mensen van toen en de activiteiten toen wordt besteed.” Als welstandskundige ging hij over naar het Stadskantoor waar hij kort werkzaam was. Dat was rond 1993. “Het jaar voor een boeiend verhaal Stadskantoor.”

Dubbelfuncties
“Ik zag hoe het proces zich voltrok. Het leek mij in die context typerend, leuk en spannend in dat moeilijke jaar van de overstap enkele typen ambtenaren uit de verf te laten komen, waarmee ik mezelf amuseerde. Het was gelijktijdig een confronterende tijd.”

Confronterend door dubbelfuncties en de daardoor ontstane fricties. De spanning is om te snijden. Twee hoofdrolfiguren bestrijden elkaar op afstand op leven en dood.  Dan volgt er op een zeer bijzonder manier een kantelpunt. Het boek vertelt hoe dat afloopt.

Voor zorgeloosheid en een lach zorgen de in staat- en stadsdiensten onmisbare ambtenaren die met pensioen gaan, zoals Wietze Koppes , die  als bouwcontroleur voor de burger onbevreesd de grenzen van de wet opzoekt. Heel zijn ambtenarenleven schrijft hij niet een brief, maar zorgt hij dat hij is waar hij zijn moet.   

Het verhaal in deel 1 en 2 is een combi van fictie en non fictie, vertelt Maas. “Geïnspireerd op de werkelijkheid. Het verhaal is locatieneutraal gemaakt en alle namen zijn verzonnen om niemand te benadelen.” Hoe groot is de kans dat mensen zichzelf herkennen? “Wie zo ijdel is te menen zich te moeten herkennen moet dat doen. Maar het kan bijna niet. Ik neem wel tien tot twintig verschillende karakters om te trachten een persoon zo treffend mogelijk in de context neer te zetten.”

Presentatie
In het derde deel gewijd aan Openbare Werken, een van de voorlopers van het Stadskantoor zijn de verhalen aangevuld met oude foto’s. Maas werkte vier jaar aan het boek. “Alles wat ik me herinnerde zette ik bij elkaar na fact-checking. Het script was nog een grote troep. Het had nog geen heldere verhaallijn. Die kwam uit de verf nadat ik besloot enkele hoofdfiguren te nemen om wie het draait. In hun kielzog volgde toen als vanzelfsprekend de rest van het kantoor.”

Het boek, uitgegeven door Trichis, Rotterdam, wordt zaterdag 27 oktober gepresenteerd door Camiel Hamans, ex-hoofdredacteur van Dagblad de Stem. Kees van Meel treedt op met twee gedichten gerelateerd aan het boek dat uitkomt. Iedereen is welkom.