Weerman Nico Koevoets.
Weerman Nico Koevoets. Foto: Wijnand Nijs

Extremer weer, ook in Breda

Door: Wijnand Nijs Algemeen

BREDA - Regenbuien waarbij de straten blank staan, droogte die gras en bomen doen verdorren en windstoten waarbij de bomen knakken als luciferhoutjes. De afgelopen tien jaar toonde het weer zich steeds extremer. Weerman Nico Koevoets blikt terug, en vooruit.

Nico Koevoets is al 40 jaar ‘besmet’ met het weer. “Ik ben er bijna mee geboren”, grapt hij. Sinds zijn jeugd noteert hij temperatuur, neerslag en windkracht. Eerst in schriftjes, later in Excel. “En tegenwoordig gaat het met een digitaal weerstation.” Tot een paar jaar geleden gebruikte hij een afgedankte weerhut van vliegbasis Woensdrecht. Maar die was op, vergaan na al die jaren.”

Sinds negen jaar voorspelt hij het weer voor BredaVandaag en voorspelt hij het weer voor Breda, maar data van ver daarvoor heeft hij dus ook in zijn computer in de Haagse Beemden. Zijn algemene indruk. “Het wordt warmer in Breda. Die tendens zie ik al sinds 1988. Tot begin van deze eeuw was het gemiddeld een graad warmer, inmiddels zitten we op twee graden.”

“Dat lijkt in eerste instantie niet zo erg. Veel mensen vinden dat misschien zelfs wel aangenaam, maar het leidt ook tot extremer weer”, vertelt Koevoets. Hij dook de boeken in en geeft vijf voorbeelden van extreem weer de afgelopen tien jaar.

1. Hete zomers
“2018 is de warmste zomer in 300 jaar dat het weer wordt geregistreerd. Het was ook de langste droge periode sinds de metingen, van 3 juni tot 9 juli. Toen viel er 37 dagen geen enkele druppel regen. Juni en juli van dit jaar samen waren ook uniek: 3,5 mm regen. Nog nooit waren die maanden samen zo droog.” En daarmee was het nog niet gedaan: “We hadden ook de langste hittegolf ooit in Breda. Van 12 juli tot en met 8 augustus, 28 dagen lang.” Het vorige record stamde uit 1976 met 19 dagen. Met verbazing: “Da’s echt ongelooflijk hoor.” En de temperatuur: “In de Haagse Beemden werd het 40 graden.”

2.  Koude winters
Het is niet alleen heel warm, maar ook extreem koud. “Januari 2009 was de koudste januari sinds 1997, het jaar van de laatste Elfstedentocht. December 2010 was de koudste sinds 1969. In 2009 en 2010 hadden we ook twee keer een witte kerst achter elkaar. Dat komt bijna nooit voor. In 2012 lag Breda kort voor kerst onder een dik pak sneeuw. “De dikste sneeuwlaag die ooit viel in Breda, 21 centimeter.”

3. Warmste kerst
Dat de temperaturen schommelen blijkt ook uit Kerstmis 2015. “Op tweede kerstdag was het 15 graden en zaten de terrassen op de Grote Markt vol. December 2015 was net zo warm als een normale maart.” Ook afgelopen jaar wisselden kerst en Pasen van gedaante en was Pasen kouder.

- Maak je je zorgen?
“Over de extremen maak ik me wel zorgen. We moeten ons als maatschappij focussen op klimaatadaptatie, het aanpassen aan het veranderde klimaat. Daar moeten we onze huizen op inrichten. De temperatuurstijging krijgen we niet omlaag de komende jaren, dat gaat nog wel even door. Ik ben wel hoopvol gestemd dat jongere generaties oplossingen vinden, maar we moeten eerst zorgen dat we de weersveranderingen aan kunnen.”

4. Neerslag
De extremen uiten zich ook in de neerslag. 26 juli dit jaar ging een enorme stortbui met windstoten aan Breda voorbij. In onder meer Rucphen en Roosendaal zorgde dit voor veel overlast. “We hebben in Breda nog relatief veel geluk gehad.” Toch kwam het in de gemeente met regelmaat met bakken naar beneden. “In Bavel viel 78 mm in de nacht van 21 op 22 juli 2016, in Nieuw Wolfslaar 71 mm. Bij dat soort hoeveelheden, kan het riool het niet aan. Dan staan de straten blank. Je ziet wel dat het heel plaatselijk is. In de Haagse Beemden viel maar 18 mm.”

Koevoets merkt dat het voorspellen van het weer lastiger is geworden en ook nog wordt. “Die plaatselijke buien zie je steeds meer. Het gaat meer toe naar ‘nowcasten’ in plaats van ‘forcasten’. Die buien manifesteren zich heel plotseling.”

- Zijn mensen zich voldoende bewust van het veranderende klimaat?
“Dat begint te komen, maar ik zie dat het heel veel mensen nog niet heeft bereikt.  Een beetje warmer lijkt niet erg, maar op lange termijn is dat niet goed. Het grondwaterpeil is dit jaar nog steeds erg laag. Dit jaar viel er tot nu toe 200 mm minder regen dan normaal.”

5. Grote overgangen
Van winter naar zomer in een dag. Zo extreem is het nog niet. “Maar dit jaar hadden we half maart nog een ijsdag, dat het de hele dag onder nul was. Dat was de koudste 17e maart ooit. Een maand later was het al lekker en sinds begin mei was het zomers.”

- Hoe ervaar je de weersontwikkeling als weerman?
“Als weerman en hobbyist is dit mooi. Daar zoek je de extremen. Als mens hoeft die warmte niet zo van mij.”