Virtueel een bezoekje brengen aan het riool.
Virtueel een bezoekje brengen aan het riool. Foto: BUas/BredaVandaag

Mee het riool in tijdens een overstroming: VR in lokale journalistiek

Economie

BREDA - Hoe werkt het rioolstelsel van Breda? Waarom wordt er de komende jaren miljoenen in geïnvesteerd? Hoe maak je dat duidelijk aan je lezers? En hoe bereik je het publiek met een onderwerp dat wellicht niet meteen de interesse heeft? Kan Virtual Reality hier aan bijdragen?

Door Wijnand Nijs en Marnix van Gisbergen


De afgelopen maanden werkte BredaVandaag samen met Omroep Brabant en Breda University of Applied Sciences aan het het project VIRGiN (Virtual Reality Regional and Local News), waarin we keken wat Virtual Reality kan toevoegen aan regionaal en lokaal nieuws.

Meer dan VR

In Virtual Reality (VR) het riool beleven? Dat kan. Maar het is meer geworden dan alleen een Virtual Reality video opname, namelijk Computer-generated imagery (CGI), met interactieve mogelijkheden. Dus ga je via je VR-bril het riool in en maak je mee wat er gebeurt als het waterpeil stijgt en hoe het vroeger was, allemaal vanuit de comfortabele huiskamer bank.

Maar hoe zijn we tot dit onderwerp in VR gekomen? En wat hebben we geleerd van dit project met welk doel?

Allereerst de achtergrond van het project. Dit project, mede gefinancierd door RAAK-KIEM, heeft als doel te achterhalen wat de toegevoegde waarde van VR kan zijn voor regionale en lokale journalistiek.

Twee concepten
Om hier een indruk van te krijgen, was het idee om twee concepten te maken en daarvan te leren. Daar begon de eerste zoektocht. Hoe selecteer je een relevant onderwerp voor lokaal en regionale journalistieke doeleinden dat past bij het medium VR. In een aantal bijeenkomsten met wetenschappers, journalisten en VR-experts hebben we geprobeerd duidelijk te krijgen waarom een verhaal juist het extra VR-sausje waard is.

Het resultaat van deze gesprekken en bestaande modellen was een lijstje criteria.

  1. Het verhaal moet aanspreken of aandacht genereren voor andere verhalen
  2. Het verhaal moet nieuwswaarde hebben
  3. Het verhaal moet lokaal zijn
  4. Het verhaal moet extra waarde hebben in VR. Immers in VR bieden we kijkers, lezers en volgers een plek waar ze zelf niet zo makkelijk of snel terecht zouden kunnen komen (zie ook de vijf VR aspecten)
  5. Daarnaast moet zo’n plek wel visueel aantrekkelijk zijn. We hebben het immers niet over radio, maar over beeld
  6. Het verhaal moet te produceren zijn in een redelijke tijd.

Een impressie uit de VR-video

Wil je de film film bekijken? Stuur ons een berichtje via e-mail.

Vijf onderscheidende aspecten voor VR
Vanuit eerdere onderzoek weten we daarnaast dat het onderwerp moet inspelen op vijf aspecten dat VR onderscheid van andere media:

  1. Presence: het moet een plaats zijn waar je het gevoel wil hebben te zijn
  2. Proximity: het moet een situatie zijn waar je dicht bij wil zijn, wat bijvoorbeeld normaal gesproken niet kan omdat het te gevaarlijk is.
  3. Perspective: omdat het om 360-graden beeld gaat en je overal kan kijken, is het belangrijk dat de situatie zich daar ook voor leent. Het moet interessant zijn om rond te kijken en moet triggers hebben om omlaag of omhoog te kijken
  4. Point of View: bij VR is relatief gemakkelijker om vanuit uit een bepaald perspectief te filmen (net zoals bijvoorbeeld bij games vanuit het perspectief van de kijker)
  5. Place: omdat VR beweging vereist maar teveel beweging ook misselijk kan maken, moet de situatie geschikt zijn om te bekijken in een VR context.


Per punt gaan we in op de selectie van het onderwerp, waarin we ook ingaan op de vijf aspecten van VR.

Een aansprekend verhaal.
Dat lijkt een open deur. In onze leercurve tijdens de gesprekken begonnen we waar waarschijnlijk iedereen begint die voor het eerst met VR aan de slag gaat: de voor de hand liggende verhalen of beelden. Diverse onderwerpen passeerden de revue, maar uiteindelijk kwamen we, naast het riool, op drie onderwerpen: (1) mee op een carnavalswagen, (2) mee met een ambulance en (3) filmen bij de inmiddels landelijk bekende troeteleik op de A58.

Deze onderwerpen voldeden ook aan het tweede en derde criterium en ook waren er veel aanknopingspunten voor VR-aspecten. Van de troeteleik wil je bijvoorbeeld zien hoe groot deze is (perspectief), en een ziekenwagen beleven vanuit het perspectief van een patiënt of bestuurder klinkt ook interessant (point of view).

Echter dat laatste bleek ook lastiger. Want bijvoorbeeld kijken vanuit het perspectief vanaf een carnavalswagen, hoe bijzonder is dat nu? Bij de troeteleik was eigenlijk proximity, dicht bij een gevaarlijke situatie zijn, ook meteen de bottleneck. Want krijgen we wel toestemming om op die gevaarlijke situatie, de eik ligt tussen de snelwegen in, VR opnames te maken? De ziekenwagen sneuvelde vooral op punt zes. In een ziekenwagen is de ruimte beperkt én kun je niet zomaar filmen, vanuit privacy oogpunt. Je komt al snel op een geënsceneerd verhaal terecht.

De keuze voor het riool
Dan het riool. Een plek die niet makkelijk toegankelijk is, maar waar je wel met begeleiding soms in kunt. Een stelsel waar in Breda ook veel in geïnvesteerd gaat worden de komende jaren. Hoe maak je duidelijk aan je lezers waarom dat nodig is? En hoe ziet zo’n riool er eigenlijk uit?

Riool past bij alle aspecten van VR
Presence: wie wil nu niet op een veilige manier een keer het riool beleven, terwijl deze in het echt niet makkelijk bereikbaar is? Tijdens enkele ‘open dagen’ kun je in het oudste deel van het riool. Tot op heden moest je daarvoor afdalen via een putdeksel, en kon er bovendien maar een klein groepje mee op rondleiding.
Perspective: interessant om te voelen hoe groot het riool nu is.
Proximity: hmm dicht bij het stinkende(?) water en muren op een veilige schone manier, ook interessant.
Point of View: beleven vanuit jouw perspectief als bezoeker door de tijd heen?
Place: riool kan op een rustige manier bekeken worden. Check. Daarmee voldeed dit verhaal in elk geval aan punten 1 tot en met 5.  Met nieuwswaarde, maar ook met de uitdaging om mensen geïnteresseerd te krijgen.

Dus gingen we aan de slag. Met een klein team daalden we af in het riool, we interviewden de wethouder, spraken met het stadsarchief en sprokkelden op die manier info en verhaal bijelkaar.



Meer nodig dan alleen VR-opnames
Gaandeweg bleek dat het verhaal meer nodig had dan alleen maar VR 360 film opnames. Want hoe laten we renovaties zien? Hoe laten we zien hoe het in het verleden was en wat er veranderd is en hoe geven we je de ervaring dat er iets ergs kan gebeuren? De omstandigheden in combinatie met de manier waarop we het verhaal wilden vertellen deed ons afdrijven naar de Computer Generated versie van VR. Dus niet met behulp van 360 opnames, maar op dezelfde manier als games worden gemaakt. De gemaakte beelden tijdens een tweede afdaling werden in de computer gereconstrueerd en voorzien van interactieve toevoegingen. Alleen hebben we het dan ineens niet meer over een snelle opname en verslaggeving van een lokale gebeurtenis.

Belangrijkste les
Daarbij komen we op de belangrijkste les van dit project: gebrek aan tijd, en dus geld. Productie van VR blijkt tijdrovender dan we al dachten, zeker als je meer wilt doen dan registreren met een 360-camera. Bij VR komen alle aspecten van effectieve storytelling aan bod. Een goed verhaal, goede beelden, een kop en een staart, goed geluid en de juiste spanningsboog. VR vergt ook meer kennis, zeker als je het combineert met CGI. Je hebt dus meer handjes nodig.

Waar een lokale verslaggever als hij met beeld werkt ook als camjo opereert (als zelfstandig journalist die tevens cameraman is), kom je daar bij VR niet mee weg. Je hebt meer mensen nodig, vooral voor de nabewerking.

Geschikt of ongeschikt?
Is VR daarmee ongeschikt voor een lokaal medium? Ja, als je het wilt inzetten voor onderwerpen die dicht tegen het actuele nieuws zitten, waar snelheid belangrijk is en die je volledig zelf moet bekostigen. Nee, als je de kans krijgt om met meerdere partners onderwerpen te produceren die een langere levensduur hebben, bijvoorbeeld omdat het onderwerp onderdeel is van een jarenlang durend project. Daarmee vraagt een VR-benadering van regionale journalistiek meteen ook een ander business model en mogelijk ook een andere rol van de ‘traditionele’ journalist.


Het riool is zo’n project dat geschikt lijkt voor die nieuwe journalistieke (VR) rol. Daarmee lijkt deze virtuele rioolbelevenis geslaagd. Natuurlijk zien we verbeterpunten in de VR-ervaring zelf, want zoals gezegd: tijd bleek niet onze vriend. Dus missen ook wij nog net even die gave overstroming op het eind, om maar eens wat te noemen. Dat vinden wij op dit moment nog niet erg.

Dit project ging namelijk veel meer om de weg ernaar toe, dan om het eindresultaat. Maar klaar zijn we natuurlijk ook niet. Buiten het zoeken naar mogelijkheden om het VR project te verbeteren, gaan we ook het effect meten. Wat doet het met jou deze VR ervaring. Vergroot het ook je interesse in het lezen over de noodzaak tot het renoveren van de riolering? Maar een manier om achter te komen. Doe mee.

Voor meer informatie over dit en andere projecten:
www.vrjournalism.nl

Virtueel een bezoekje brengen aan het riool.