Afbeelding
Foto: Screenshot YouTube

Franks Filmtip: 'De film roept ons op om wakker te worden'

Cultuur Uitgelicht

BREDA - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in een van de Bredase bioscopen draait. Deze week Dark Waters. Te zien in alle Bredase bioscopen. 

We hebben er allemaal mee te maken, gewild en ongewild. Bij de productie van de anti- aanbaklaag Teflon in koekenpannen wordt de chemische stof PFOA (perfluoroctaanzuur) gebruikt. Die stof kan kanker en andere ziektes veroorzaken, gevaarlijk spul dus. Het wordt ook in andere producten gebruikt.

Strijd 
DuPont is een Amerikaanse chemie gigant en producent van Teflon. Rob Bilott (Mark Ruffalo) is advocaat in Cincinnati (Ohio). Dark Waters laat de waar gebeurde strijd zien van deze advocaat tegen de chemiereus, David tegen Goliath. Bilott wordt ingeschakeld door de veehouder Wilbur Tennant. Tennant (Bill Camp) is een kennis van de oma van Bilott die ook in Parkerburg (West Virginia) woont. Bilott kwam er graag als kind en wil uit beleefdheid wel naar de zaak kijken, want doorgaans treedt hij juist op vóór de chemische industrie. Vrijwel de hele veestapel van Tannant is dood en de omstandigheden zijn verdacht. Levers in de beesten zijn gezwollen en groen uitgeslagen. De tanden van de runderen zijn zwart geblakerd.

In Parkersburg heeft DuPont een kolossale fabriek waar Teflon wordt geproduceerd. Bilott ontdekt dat DuPont in de jaren zestig het giftige spul PFOA met tonnen tegelijk in beken, rivieren en meren laat weglopen. De overheid heeft PFOA nog niet als gevaarlijke stof aangemerkt, maar de advocaat Bilott weet een groot geheim te ontrafelen. DuPont weet uit eigen onderzoek al sinds de jaren zestig dat het spul levensgevaarlijk is voor de volksgezondheid.

Tekst gaat verder onder de video.

DuPont laat niets na om Bilott op zijn zoektocht naar de waarheid tegen te werken. De onderneming organiseert zelfs een demonstratie van haar werknemers tegen het onderzoek, want ja, DuPont zorgt wel voor werk. Ondanks alle tegenwerking en met groot vernuft en doorzettingsvermogen slaagt Bilott er in aan te tonen dat er een verband is tussen de stof PFOA en misgeboorten, nier- en teeltbalkanker en schildklierstoornissen. En dat DuPont daarvan al in de jaren op de hoogte was.

Na negentien jaar juridische strijd heeft DuPont aan 3.000 slachtoffers 670 miljoen US dollar uitgekeerd. Daarmee is de kous niet af, er lopen nog steeds procedures en er zullen nog slachtoffers volgen, ook in Nederland. De inwoners van Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht kunnen er over meepraten, want de teflonfabriek van DuPont (nu: Chemours) loosde sinds 1972 ook dáár deze chemische troep.

Tekst gaat verder onder de foto.


Er is - ondanks de betaalde bedragen – weinig reden tot juichen. DuPont verdiende jaarlijks een miljard met Teflon. Dan is 670 miljoen een bedrag in de marge van de boekhouding. En worden de regels aangescherpt?

Verbluffend
In Dark Waters wordt het verhaal zonder opsmuk geserveerd. Mark Ruffalo blijft de rust zelve, al wordt zijn woede om zoveel onverschilligheid, waar mensen het afleggen tegen het hebzucht, steeds groter. De kijker blijft verbluft achter. Jarenlang gold DuPont als hoeder van veiligheid: een façade.

De film roept ons op om wakker te worden. De chemische stof PFOA is overal en hoopt zich op in ons lichaam. Ook in dat van jou! De chemische industrie zal ons niet wijzer maken, want het verdient zo lekker. De actie zal van ons allemaal moeten komen, via de overheid (zie kader) of met andere democratische middelen.

Wat je moet weten over deze film:

- Op 6 januari 2016 publiceerde The New York Times het lange verhaal "The Lawyer Who Became DuPont's Worst Nightmare (De advocaat die de ergste nachtmerrie werd van DuPont). De film Dark Waters is hierop gebaseerd.

- Nadat de film in november vorig jaar in de VS uitkwam, daalde de aandelenkoers van DuPont met 7 punten.

- Op de site van de gemeente Dordrecht staat over de vervuiling door de chemie gigant
DuPont/Chemours onder meer:
"In dit dossier werkt de gemeente Dordrecht nauw samen met de gemeente Papendracht en Sliedrecht. Ook zij ondervinden de gevolgen van de uitstoot van PFOA in het verleden (…). Gezamenlijk hebben Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht in februari 2018 de bedrijven Chemours en DuPont aansprakelijk gesteld voor de gevolgen van de uitstoot van PFOA (…). Wethouders Rik van der Linden: "De situatie die is ontstaan en mogelijk nog zal ontstaan door de uitstoot van PFOA (…) is onacceptabel voor ons en onze inwoners. En we stellen de veroorzakers daarvoor aansprakelijk."

- PFOA is inmiddels vervangen door GenX. Ook die stof geeft zorgen over de gevolgen voor de volksgezondheid en het milieu, aldus de gemeente Dordrecht.

Regie: Todd Haynes Met: Mark Ruffalo, Anna Hathaway, Tim Robbins, Bill Pullman, Bill Camp.