Afbeelding
Foto: Screenshot YouTube

Franks Filmtip: ‘Verhaal maakt veel indruk door prachtige beelden en grote acteer prestaties’

Door: Frank Spreuwenberg Cultuur Uitgelicht

BREDA - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in een van de Bredase bioscopen draait. Deze week Buladó. Te zien in Chassé Cinema.

De belangrijkste Nederlandse filmprijs is het Gouden Kalf. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt op het Nederlands Filmfestival. Ook dit jaar, ondanks het coronavirus. Vorige week won de film Buladó een Gouden Kalf voor de beste Nederlandse film. De film speelt zich af op het Caribische eiland Curaçao. Regisseur Eché Jana, die samen met Esther Duysker het scenario schreef, heeft een Nederlands-Antilliaanse achtergrond. Er zijn twee verhaallijnen. Enerzijds de ontwikkeling naar volwassenheid van het elf jarige meisje Kenza (Tiara Richards) en anderzijds de botsing van haar vader Quira (Everon Jackson Hooi) met zijn vader, opa van Kenza, Weljo (Felix de Rooy). Weljo leeft als een magiër op hetzelfde erf als Quira met zijn dochter. Dat erf bevindt zich in Bandabou, het westelijke buitengebied van Curaçao. Voor Nederlandse begrippen oogt dat erf rommelig, maar daar is dat niet onalledaags. Vader Quira, die als politieman werkt, spreekt liever Nederlands dan Papiamento en meent dat je op je verstand moet vertrouwen en niet moet afgaan op je gevoel. Opa Weljo is het tegenovergestelde. Hij roept zijn voorouders aan en maakt voor de geesten een ereboom van staal. Om haar gerust te stellen zegt hij tegen zijn kleindochter Kenza: “vliegende vissen (piská buladó) verdrinken niet”, waarmee hij wil zeggen dat haar moeder weliswaar is opgestegen, maar niet is verdwenen. 

Sleutelscène 
Omdat ze in het kraambed is gestorven, heeft Kenza haar moeder nooit gekend. Kenza wordt heen en weer geslingerd tussen haar rationele vader, die zegt dat wat je niet gekend hebt, je ook niet kunt missen, en haar opa die haar laat voelen dat haar moeder contact met haar zoekt. Het graf van haar moeder biedt troost, maar ook de wind, die nooit afwezige noordoost passaat die haar overal vergezeld, als een bewaker tegen de kwade geesten. Sleutelscene is het moment waarop Kenza een kam van haar overleden moeder aan haar vader geeft met de bedoeling dat hij haar haar modelleert naar dat van haar moeder. Kan Quira, ondanks het trauma van de dood van zijn vrouw, aanvaarden dat zijn dochter Kenza haar eigen weg naar volwassenheid kiest? En mag zij magie omarmen om het gemis te verzachten?

De tekst gaat verder na de trailer.

Afrikaanse tradities
Er wordt niet veel uitgelegd, maar dat hoeft ook niet bij het acteerniveau van dit drietal. Eén blik of een enkel woord is genoeg en de kijker snapt wat er speelt of omgaat in de hoofden. Everon Jackson Hooi laat in de scene met de kam zijn emoties de vrije loop, maar weet ze als politieman mooi te bedwingen. Felix de Rooy tovert een geloofwaardige magiër op het zilveren doek, een oude man die oprecht hecht aan de rituelen van zijn voorvaderen, naar de beste Afrikaanse tradities. Maar de revelatie is Tiara Richards, die de rol van Kenza speelt. Een talent om nooit te vergeten.

Filmlocaties
Er is gefilmd op plaatsen waar zelfs Curaçaoënaars weinig komen. Aan de rauwe noordkust waar de bodem bestaat uit messcherp vulkanisch gesteente en bij ontoegankelijke ‘terrassen’, waar de zee duizenden jaren tegenaan heeft gebeukt, maar dat stuk land nu definitief aan het eiland heeft prijsgegeven. Er is veel nachtelijk licht van houtvuren die flakkeren tegen rode gordijnen die de tambú lijken te dansen in de wind. Verwacht niet de toeristische plaatjes van felgekleurde huisjes of de pontjesbrug. De film laat Curaçao zien zoals weinigen het eiland kennen. Met dank aan locatiespotter Michel Drenthe.


Tropische film
Ondanks de wind is het geen luchtige film. Daar zijn de thema’s, ontwikkeling naar volwassenheid vanuit een heftige jeugd en de functie van de irrationele rituelen, te indringend voor. De tegenstelling tussen opa Weljo en vader Quira trekt een magisch realistische sluier die de film gelaagdheid geeft. Magisch realisme dat in Zuid Amerika niet onbekend is door de boeken van Nobelprijswinnaar Gabriel Garcia Marquez. Buladó is een tropische film, grotendeels in het Papiamento gesproken, maar niet speciaal bedoeld voor Caribische Nederlanders. Juist voor ons als bewoners van de Noordzeekust opent de film Buladó een onbekende wereld. Je staat er van te kijken dat ook dít het Koninkrijk der Nederlanden is!

Dit is wat je moet weten over deze film:

- Buladó betekent zoiets als opgetild worden, omhoog gaan, verheven worden.

- Everon Jackson Hooi is bekend als Bernard ‘Bing’ Mauricius, een rol die hij sinds 2005 speelt in de dagelijkse soapserie GTST.

- Vliegende vissen vormen een van de attracties die in de Curaçaose wateren zijn te bewonderen. Ze zien er uit als haringen, maar dan met een soort vleugels. Eigenlijk vliegen ze niet echt, maar scheren vijftig tot honderd meter over het water.

Regie: Eché Jana Met: Tiara Richards, Everon Jackson Hooi en Felix de Rooy.