Afbeelding
Foto: Stefanie Vermeulen

De metselbij en parelmoervlinder vliegen weer door Breda, maar de insectenstand loopt terug

Door: Stefanie Vermeulen Algemeen

BREDA - De rivier de Mark gaat weer stromen door Breda. De komende jaren wordt de Mark doorgetrokken over het terrein van de Rooi Pannen en de Seeligkazerne. Waar eerst de rivier midden in de stad ophield, en vissen, insecten en zaden als het ware stuitten op een doodlopende weg, zal het water over een tijdje weer een natuurlijke verbinding zijn in Breda. Of de veranderingen ook daadwerkelijk een rijkere flora en fauna opleveren, wordt sinds maart 2021 onderzocht door leden van lokale natuurorganisaties zoals Aad van Diemen, natuurgids bij IVN Mark en Donge en conservator bij het Natuurmuseum Brabant. De eerste resultaten zijn nu bekend. 

Wat hebben jullie precies onderzocht?
“In het Zaartpark hebben we bijen, wespen, vlinders en libellen geteld. De vlinders werden iedere week geteld en de libellen iedere twee weken. Voor de bijen moesten we in de lente wat vaker tellen, omdat die veel vroeger vliegen dan wespen. Ook deden we een nulmeting in de stad, op het terrein van de Rooi Pannen en op de Seeligkazerne.”

Wat is het meest opgevallen in jullie onderzoek het afgelopen jaar?
“Tot onze verrassing troffen we in de stad verschillende bijzondere soorten aan, zoals de slobkousbij, en de kattenstaartdikpoot. Zij trekken naar de drijvende eilandjes in de stad met hun begroeiing van munt en kattenstaart.

Ook hebben we bijzondere soorten vlinders gezien. In het Zaartpark vlogen er in het voorjaar nogal wat oranjetipjes rond. Deze vlinder is in Breda de laatste tien jaar weer teruggekeerd en zien we steeds meer. Mooie verrassingen waren ook de kleine parelmoervlinder en het scheefbloemwitje. Maar de voorlopige conclusie voor de vlinders is dat de aantallen toch wel laag zijn. 

Datzelfde geldt voor de libellen in het Zaartpark; lage aantallen en eigenlijk geen bijzondere soorten, behalve de weidebeekjuffer, die net als het oranjetipje terug is van weggeweest.

In totaal zijn 16 soorten wespen geteld, waarvan de meeste graafwespen. Op een paar locaties is de bijenwolf gezien, een wesp die honingbijen vangt voor zijn broed. 

In totaal hebben we 28 echte wilde bijensoorten geteld. Dat is redelijk. Maar ook hier zijn de aantallen laag. We hebben wel twee soorten slakkenhuisbijen geteld. Dat zijn metselbijen die hun eieren in slakkenhuizen leggen. Beide zijn hier zeldzaam en één zou zelfs uit Nederland zijn verdwenen.”

De bouw van de Nieuwe Mark is pas net gestart en toch zijn er al meetresultaten die de effecten van de insectenstand laten zien. Hoe zit dat?  
“De Nieuwe Mark is pas in 2026 klaar. Als je werkelijk wilt weten wat het uiteindelijke ecologische effect is, moet je rond 2030 meten. Maar het project GreenQuays (groene kades, red.) wordt al in 2024 afgerond. Om toch een idee te hebben van de toekomstige situatie doen we in 2021 en 2022 een nulmeting op terreinen die lijken op de toekomstige nieuwe situatie. Die gebieden zullen straks ook dienen als kolonisatiegebied van waaruit planten en dieren het nieuwe gebied in zullen trekken. Het is dus geen echte evaluatie, maar het is ook meer dan een slag in de lucht. Er wordt echt geteld en op plausibele plekken. Hoe dan ook wordt meer bekend over het Bredase stadsleven van insecten.”

Op zaterdag 16 juli van 13-15 uur organiseert GreenQuays een insectenexcursie. Tijdens deze excursie leer je de kleine dieren en hun belang voor Breda kennen. Welke vlinders, bijen en libellen vliegen er in de stad? Wist je dat een hommel ook een bij is en dat er wel vier soorten witte vlinders zijn? Opgeven kan nog via  info@floron.nl