Jack Timmermans instrueert het jonge publiek.
Jack Timmermans instrueert het jonge publiek. Wijnand Nijs

Jack Timmermans beleeft al bijna vierduizend keer De Stilte (video)

Cultuur

BREDA - Praten met Jack Timmermans, bedenker en artistiek leider van De Stilte, is snel schakelen. Timmermans is een bezig baasje. Deze week viert het gezelschap, dat inmiddels zo’n 200 voorstellingen per jaar geeft, zijn twintigjarig bestaan.

In het kantoor staat Timmermans met zijn telefoon in de hand te wachten op de verslaggever én op zo’n 100 kinderen die naar een voorstelling komen kijken. Op de achtergrond is zakelijk directeur Jan Baanstra druk in overleg, zondag is immers de dag van het jubileum.

Al pratend loopt Timmermans even later richting de eigen theaterzaal aan de Markendaalseweg, maar eerst een korte koffiestop in de bedrijfskantine. “Gaat dat lukken met de stroom en de gemeente”, vraagt hij aan twee techneuten die aan een eitje zitten. Gelijkertijd pakt hij een kop koffie. “Heb je er wat in?”

Met meer dan twintig dansers en honderden voorstellingen voor kinderen is De Stilte een hele onderneming, wat dagelijks vraagt om improvisatie én beslissingen die genomen moeten worden.

Het is een druk bestaan, maar voordat de stuiterende kinderen binnenkomen, steekt hij van wal over het ontstaan van het gezelschap. “Ik was dansdocent aan de Dansacademie in Tilburg en stelde mezelf de vraag: stel dat ik morgen tussen zes plankjes lig, heb ik dan gedaan wat ik wilde doen? Het antwoord daarop was nee. Noem het een vrijheidsdrang. Je wilt als docent ook je eigen dingen doen, ik vond dat ik mezelf tekort deed.”

De Stilte maakt dansvoorstellingen voor kinderen, verhalen met meerdere lagen. Positieve verhalen. “Je bent met leuke zaken bezig, de positieve kanten van het bestaan. Bij de dansacademie ben je ook bezig met de donkere kanten.”

Inmiddels zijn de kinderen, dit keer afkomstig uit Oosterhout, aangekomen. Aan de hand van de juffen komen de eerste, tweede en derde groepers binnen. Timmermans is gastheer. “Hoe oud ben je? Al zeven? En jij?” Hij laat hij de kinderen even uitrazen in de zaal, nadat hij gevraagd heeft wie er al weleens in het theater is geweest. De helft steekt zijn hand op. “Het was een interactieve groep”, zegt hij na de voorstelling met de sprekende naam De Vliegende Koe.

Nadat de twee danseressen en de danser het verhaal van de koe hebben verteld, gaat Timmermans in gesprek met de kinderen. “Hoe werkt dat met dat ei in de lucht?”, wil een van de kinderen weten, verwijzend naar een vliegend ei in de voorstelling. De dansdirecteur legt uit. Naderhand verwijst hij naar de lagen in het verhaal. “De een heeft oog voor de muziek, de ander meer voor de dans, weer een ander voor de techniek. Intussen behandelen we thema’s als samen spelen en jaloezie, zonder dat het er dik bovenop ligt.”

Appèlwaarde, noemt Timmermans de elementen die de toeschouwertjes triggeren. “Waar kijken ze naar. Dat het uitnodigt. Kinderen reageren losser. Het is leuk om op deze positieve manier invloed uit te oefenen op kinderen.”

Intussen behandelen we thema’s als samen spelen en jaloezie, zonder dat het er dik bovenop ligt

Zelf bekijkt hij de voorstelling met het oog van de danser. Als de kinderen de zaal hebben verlaten, evalueert hij nog even een kort met zijn dansteam. “Let erop dat je je handen evenwijdig plaatst als ogen op de emmer, Tim.” Drie kantjes met aantekeningen heeft hij. Puntsgewijs krijgen de dansers tips.

Dan terug naar de kantine. Wat maakt eigenlijk na die twintig jaar dat De Stilte nog steeds leuk is om te doen? “Het meemaken, zelf iets creëren. Elke keer is het nieuw, geen stuk is heilig, je blijft het elke keer veranderen.” Hij trekt een vergelijking met de verbeeldingswereld van kinderen. “Kinderen stapelen blokken en gooien ze om, zodat ze daarna weer wat nieuws kunnen maken. Volwassenen stapelen blokken en laten ze staan. Ik ga voor de kindermanier.”

Timmermans leeft De Stilte, maar is het niet alleen. “Wij kunnen alleen bestaan bij de gratie en de contributie van alle medewerkers, alle passies samen maken het geheel.” En dan gaat hij naar huis, een ziek kind verzorgen en naar de zwemles, maar niet voordat hij de radiator dichtdraait in de kantine.

Twintig jaar De Stilte wordt zondag 8 februari gevierd met de voorstelling van Alice.
Alice in het Chassé theater, aanvang 15 uur, €10,20.