De zee is overal in het werk van de Bredase kunstenares Elise Le Pair

BREDA - Vuilniszakken, latex handschoenen, aluminiumfolie en doodgewone huis- , tuin- en keukenverf. Zo op het oog weinig waardevols aan, maar in de handen van Elise Le Pair krijgen ze iets waardevols en betekenis. Met de zee als voorname inspiratiebron onderzoekt ze de mogelijkheden van gebruiks- en wegwerpartikelen die doet denken aan de Arte Povera uit de jaren zeventig. 

In een gedeeld atelier met kunstenaars, vormgevers en een fotograaf, heeft Le Pair haar zo gekoesterde materialen sinds kort bij gebrek aan kastruimte in dozen opeen gestapeld. Van kampeermaterialen tot plastic en andere vaak laag op waarde geschatte materialen uit de groothandel; een ware voorraad verzamelde Le Pair om haar projecten vorm te geven.

Sinds 2012 afgestudeerd aan AKV| St Joost richting Autonoom Beeldende Kunst is haar werk de afgelopen drie jaar nationaal en internationaal gepresenteerd bij galeries, kunstexposities en beurzen. In 2014 won ze de Kunstschouw Award en werd ze geprezen om haar originele werk, haar eigenheid en haar eigenzinnige materiaalkeuze. Achter haar werktafel legt ze uit welke doelen ze zich voor het aankomende jaar heeft gesteld. 

„Na de academie heb ik mezelf vier jaar de tijd gegeven om uit te zoeken wat de wereld van de beeldende kunst inhoudt en wat ik daarin wil betekenen. Dat betekent het komende jaar het laatste jaar ingaat om te doen wat ik destijds voor ogen had. Dat kan zijn een Artist in residence en grootschaligere projecten misschien die tot stand komen door middel van crowdfunding of sponsoren. Ooit wil ik nog wel rotondekunst maken- lachend, nee dat is niet cheesy - of een fontein.” 

De zee. Een overduidelijke inspiratiebron in haar werk, maar dat was niet altijd zo. "Tijdens de academie vond ik inspiratie in de natuur, tijdens mijn afstuderen werd dit verlegd naar het strand en nu kijk ik vaak naar de zee. Ik ben geboren in een dorpje vlakbij Dordrecht en fietste van jongs af aan met mijn opa langs de Maas. Opgegroeid in Zeeland aan het water is die interesse in de natuur en de zee er altijd geweest. Mijn definitie van het strand is misschien anders dan die van anderen. Ik denk aan het strand van Nieuw-Haamstede; een beschermd natuurgebied met wild en minimale voorzieningen, een mooi verstild strand met duinen waar niets te zien is aan de horizon. Als kind stond ik met mijn voeten in het zand en vond ik de rust, een thuisbasis." 

Wereldburger wilde ze altijd worden, maar de laatste jaren werd Le Pair zich bewust van haar Nederlandse wortels. „Mijn jeugd was in de omgeving van Dordrecht, dat net als Domburg door Nederlandse en internationale kunstenaars in beeld is gebracht vanwege het karakteristieke water, licht en de fantastische vergezichten. Ik ben daardoor beïnvloed, - ze lacht - "wat zat ik eerder te ontkennen?”

Voor haar afstuderen maakt ze een vloer met een werk van  aluminiumfolie (zie boven), waarover haar leraar zei dat ze het licht terug gaf aan de schilderkunst. Joseph Buys zei eerder ooit dat Nederland zijn Hollands licht zoals in vroegere schilderijen is verloren. "Dat besef was zo treffend. Natuurlijk gaat mijn werk over licht."

Wanneer we spreken over de materialen, word ik soms gecorrigeerd. Het zijn geen waardeloze materialen, nee het ligt genuanceerder. Le Pair beschrijft ze als 'nederig' of "materialen met een economisch laagwaardige status.” Le Pair: "Grappig, we kopen vuilniszakken om ze weg te gooien, ze zijn ontwikkeld voor functioneel gebruik voor de consument. Net als bakpapier, aluminiumfolie en schuursponsjes. Maar ik vind het materiaal mooi en zie de mogelijkheden, hoewel ik ook wel een keer met goud zou willen werken.”

Ze wijst naar een muur van dozen. "Deze zitten vol met spullen uit de groothandel, gewoon omdat ik ze er mooi uit vind zien. Rubber, schuurpapier, kit, plastic, kampeermaterialen. En dit is het donkerblauwe plastic dat over witlof heengaat om het vers te houden in de supermarkt. Blauw als een illusie van de nacht dat refereert naar een kolkende waterpartij.”

Een prominent werk in haar oeuvre is de zee van aluminiumfolie die de ruimte het heelal reflecteert. "In dit werk valt door de reflectie van de ruimte een deel optisch weg in de vloer. Cognitief weet je dat het materiaal 0,01 mm dik is, maar je kan er tien meter diep in kijken. Dat komt door de reflectie van het materiaal en de transparantie van wat het reflecteert. Het materiaal wat ik gebruik moet zich kunnen vermeerderen, inhoudelijk en letterlijk. Alles moet naadloos in elkaar overgaan, het kan niet bestaan uit losse vormen. De rust en ruimte die ik aan het strand vind probeer ik toe te passen in mijn werkwijze en werk en dat moet het ook uitstralen. Het is vaak site specific, het werk past zich aan aan de omgeving. Als ik op het strand ben voel ik me gelijkwaardig aan de natuur. Het geeft mij de ruimte en ik geef haar de ruimte. Dat zoek ik ook in mijn werk. De context bepaalt gedeeltelijk inhoudelijk waar mijn werk over gaat en het formaat. Het is een wederzijds respect, een tot elkaar verhouden. En er moet ruimte voor de bezoeker zijn om het op eigen manier te interpreteren. Die ruimte voor interpretatie is net zo belangrijk als de letterlijke ruimte.”

Het werk van Le Pair is bescheiden, net als zijzelf. "Mijn werk wordt wel eens over het hoofd gezien, ondanks het vaak enorme formaat ervan. Het schreeuwt niet. Je moet er voor open staan om het te zien, dat klinkt misschien een beetje boeddhistisch. Het gaat om respect en verhoudingen. Vandaar ook vaak de keuze voor het vierkant, het werk is door de mens gemaakt en daarmee afgebakend, puur en recht toe, recht aan. Vormen leiden snel af. Mijn sculpturen kunnen deel uitmaken van iets groters, ze kunnen een fragment zijn." 

Een project waar ze zeker nog mee aan de slag wil is de "Waterval” van eenvoudige staalschuursponzen. Voor de Innercity etalage in het oude station van Breda maakte ze een exemplaar. Dit keer wil ze een waterval van zes meter groot in elkaar zetten voor een ontmoetingshal van een bedrijf of een ziekenhuis. Maar eerst moet de Chinese producent benaderd worden over de productiemogelijkheden, want de sponzen aan elkaar naaien kostte haar een maand tijd. Stralend: "De Waterval als ontmoetingspunt, zoals vroeger een fontein bij de Romeinen, hoe mooi is dat?”