Het regenboogpad in het Valkenberg.
Het regenboogpad in het Valkenberg. Foto: Henk Voermans

Maand van de Geschiedenis: Breda in het teken van vrouwelijke soldaten en LHBTI-gemeenschap

Door: Amber Kuijs cultuur

BREDA - In oktober besteed Breda tijdens de Maand van de Geschiedenis aandacht aan het thema Zij/Hij?. Met bijzondere verhalen uit de stad moet de actualiteit rond genderverschillen verbonden worden met de geschiedenis. Op verschillende locaties in de stad wordt het thema onder de aandacht gebracht. 

Met Zij/Hij? wordt de vraag gesteld wat deze tegenstelling vandaag de dag nou eigenlijk betekent. Door middel van bijzondere verhalen, waarvan de wortels in onze stad liggen, wordt de actualiteit verbonden met de geschiedenis. Ook is er een vraagteken achter het thema geplaatst. Dit verwijst naar de boodschap dat er geen verschil gemaakt wordt en dat gelijkheid nog steeds niet vanzelfsprekend is.

Programma
In oktober zijn er op diverse locaties workshops, exposities en lezingen. In NEXT, de projectruimte van Stedelijk Museum Breda, komt de bezoeker meer te weten over het leven van Maria van Antwerpen. Haar carrière als soldaat slaat de brug naar de bijzondere verhalen van twaalf vrouwelijke cadetten van de KMA. Daarnaast krijgt deze bijzondere vrouw een Blind Wall, een muurschildering, ergens in Breda. 

Maria van Antwerpen werd ook wel de 'Bredasche Heldinne' genoemd. Deze vrouw deed zich in 1746 voor als Jan van Ant zodat ze kon werken bij het staatsleger. Ook trouwt ze met een vrouw. Dit doet ze later nog een keer bij het Garnizoen Amsterdam. Ze is voor deze misdaden vervolgd en veroordeeld. Pas twee eeuwen later werd de eerste vrouwelijke cadet toegelaten op de KMA. Sinds 1982 konden vrouwen in elke functie bij de krijgsmacht werken. Toch werd pas in 2005 de eerste vrouwelijke generaal aangesteld.

In 2018 werd er in Breda het eerste genderneutrale paspoort uitgegeven. Een stad waar je dus moet kunnen zijn wie je bent. Daarom is er tijdens de Maand van de Geschiedenis ook aandacht voor de LHBTI-gemeenschap. De Bredase fotograaf Wiesje Peels heeft portretten van hen gemaakt. Deze worden getoond in een buitenexpositie bij de Nieuwe Veste. De beelden nodigen de kijker uit zich af te vragen wat hij denkt te zien en of het antwoord er überhaupt toe doet. Na afloop gaan de foto's het Bredase Stadsarchief in.  

Ook wordt er een 'spoken word'-evenement gehouden met als thema 'Alles inclusief'. In samenwerking met Stichting BO, de Bredase belangenvereniging voor de LHBTI-gemeenschap, worden er theater-, film- en discussieavonden georganiseer. Alle evenementen zijn gratis toegankelijk. Kijk voor het hele programma op de site van de Maand van de Geschiedenis. 

De Maand van de Geschiedenis
De Nieuwe Veste, Stadsarchief Breda en het Stedelijk Museum Breda geven sinds 2018 samen invulling aan de Maand van de Geschiedenis in Breda. De drie organisaties willen de rijke historie van de stad op een aantrekkelijke manier onder de aandacht brengen. Met 'Breda in Aktie!' werd vorig jaar een uitroepteken gezet achter de Bredase vertaling het landelijke thema 'opstand'.