Franks Filmtip: 'Een bedrukkende, maar tegelijk bevrijdende film'

BREDA - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in een van de Bredase bioscopen draait. Deze week is dat even anders. Door de coronacrisis zijn Bredase bioscopen gesloten en moeten mensen thuis vanaf de bank films kijken. Deze week La Vita è Bella. Te zien via streamingdienst Cinetree.nl.

Hoe dragelijk te maken, wat ondragelijk is? Dàt is het thema van de Italiaanse film La Vita è Bella. Een aangrijpende tragische komedie.

Humor
Vlak voor de Tweede Wereldoorlog verlaat Guido Orefice (Roberto Benigni) het Toscaaanse platteland om als kelner te gaan werken in het hotel van zijn oom Eliseo (Giustino Durano). Maar zijn droom is om in de Toscaanse stad Arezzo een boekwinkel te openen. Onderweg ontmoet hij door een hilarisch toeval voor de eerste keer Dora (Nicoletta Braschi), de vrouw die zijn grote liefde zal worden en die hij 'Principessa' (Prinses) zal blijven noemen. Hilarische ontmoetingen met haar, de één nog verrassender dan de ander, volgen elkaar op. Stapje voor stapje verovert hij haar hart met zijn vitale vrolijkheid. Met hoeden en eieren worden intussen de lachspieren beproefd. Maar Dora wordt door haar ouders gekoppeld aan een pennenlikkende aanhanger van het fascisme. Het verlovingsfeest wordt gevierd in het hotel waar Guido werkt. De manier waarop Guido haar dáár schaakt, is er een die ik jaren later nog moeiteloos in mijn herinnering kan oproepen. Met humor wordt de dreiging omgesmeed tot een daverende ontvoering.

Concentratiekamp
Er wordt een zoon geboren, Giosué. Als kleuter is hij dol op tanks waar hij zo lekker mee kan spelen. Ondanks de oorlog dendert het gezin vrolijk op de fiets door het stadje Arezzo alsof er niets kan gebeuren. Maar intussen wordt de winkel van Guido belaagd met anti joodse leuzen. Uiteindelijk worden vader en zoon afgevoerd naar een concentratiekamp. Midden in deze hel bedenkt Guido voor zijn vijfjarige zoon een spel. De mensen in de barakken en in de fabrieken proberen allemaal de hoofdprijs te winnen, een echte tank. Daarvoor moeten ze duizend punten halen. Hij vertelt zijn zoontje Giosué dat ze hard op weg zijn om de hoofdprijs te winnen, maar dat de schreeuwers proberen hen voor te zijn. En er dreigt puntenaftrek. Bijvoorbeeld als je om een boterham met jam vraagt. Of als je je niet goed verstopt. Uiteindelijk wint Giosué de tank. Maar niet zonder offers. Toscane werd in april 1945 door de Amerikanen bevrijd.

Het scenario, dat Roberto Benigni samen met Vincenzo Cerami schreef, sluit als een ritssluiting. Iedere scene staat in dienst van wat er komen gaat. Er zit een flink tempo in de film waardoor sommige referenties de kijker die de film voor het eerst ziet, kunnen ontgaan. Zoals het feit dat het zoontje een hekel heeft aan douchen of zich graag blijkt te verstoppen in kastjes, omstandigheden die later levensreddend blijken te zijn.

De tekst gaat verder onder de foto.

Onderscheiding
Een film over de holocaust met humor, je moet maar durven. Toch is de film ook in Israël goed ontvangen. Tijdens het filmfestival van Jeruzalem kreeg regisseur en scenarioschrijver Begnigni voor de film een onderscheiding.

Waarachtig
Het is een onwaarschijnlijk verhaal, maar zo overtuigend gebracht, dat het waarachtig lijkt. Het speelse gedrag van Roberto Benigni, in de rol van vader Guido, raast als een wervelwind over het scherm. Dat is wel even wennen. Maar hij doet dat met zoveel flair, dat het wel zijn eerste en tweede natuur móet zijn. Bij de Oscar uitreiking klom hij over de stoelen in de zaal naar het podium.

La Vita è Bella is tegelijkertijd bedrukkend en bevrijdend. Bedrukkend omdat het contrast tussen de weerloze kleuter en het botte kampregime haast niet groter kan. Bevrijdend omdat, ondanks alles, liefde uiteindelijk wint.