Franks Filmtip: ‘De film laat zien hoe liefde en hoop onrecht verslaat’

BREDA - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in een van de Bredase bioscopen draait. Nu de bioscopen dicht zijn, recenseert Frank een film die te zien is op Netflix. Wie ‘Loving’ wil zien hoeft dus niet te wachten tot de heropening van de bioscopen. 

Het is moeilijk voor te stellen, toch is het maar twee generaties geleden dat het in de staat Virginia en in andere staten van de VS voor mannen en vrouwen verboden was om te trouwen, samen te wonen en kinderen te krijgen als ze zwart en wit waren. Rassen moeten gescheiden blijven, stond er in de wet van die staten, zo heeft God het bedoeld. Het tegendeel van inclusiviteit. Maar dankzij Richard en Mildred Loving besliste de hoogste rechter in de VS, het federale Hooggerechtshof (Supreme Court), in 1967 dat een verbod op een interraciaal huwelijk in strijd is met de Amerikaanse Grondwet. De uitspraak zette het land op zijn kop. De film Loving (2016) laat zien hoe liefde en hoop onrecht verslaat.

Verhuizing

Richard (Joel Edgerton) is metselaar, een rustige witte plattelander uit Caroline County (Virginia). Hij wordt verliefd op de zwarte Mildred (Ruth Negga), die in hetzelfde dorp woont. Als blijkt dat Mildred zwanger is besluiten ze te trouwen. Maar het is 1958 en volgens de wet in de staat Virginia is een interraciaal huwelijk verboden. Daarom trouwen ze even verderop over de grens in Washington DC, waar een huwelijk tussen wit en zwart wel is toegestaan. De huwelijksakte wordt ingelijst en pontificaal aan de muur gehangen in de woonkamer. Als Richard en Mildred midden in de nacht worden gearresteerd zegt de sheriff dat zo’n akte in Virginia niet geldt. Het echtpaar wordt tot één jaar gevangenisstraf veroordeeld, maar de rechter laat Richard en Mildred vrij op voorwaarde dat ze vertrekken uit Virginia en 25 jaar weg blijven. Ze verhuizen naar Washington, maar gaan voor de bevalling van hun eerste kind terug naar Caroline County zodat de moeder van Richard, die verloskundige is, bij de bevalling kan helpen. Weer volgt arrestatie. Met een smoesje van hun advocaat komen ze vrij, maar ze moeten wel terug naar Washington. De tijd verstrijkt en er worden nog twee kinderen geboren. Mildred begint intussen het platte land te missen, daar zijn de kinderen vrij, in de stad lopen ze gevaar. Op TV ziet ze de grote mars op Washington van 1963 die eindigt met de beroemde speech van Martin Luther King (“I have a dream”). Mildred besluit de minister van Justitie, Robert Kennedy, een brief te schrijven over hun lot en de onrechtvaardige wet in Virginia.

De tekst gaat verder na de trailer. 

Rechtszaak

Via Robert Kennedy komt Mildred in contact met de advocaten Bernie Cohen (Nick Kroll) en staatsrecht expert Phil Hirschkop (Jon Bass). Zij zijn bereid op kosten van de organisatie voor burgerrechten een zaak aanhangig maken bij de lokale rechtbank. Het is hun bedoeling uiteindelijk het Supreme Court een oordeel te laten vellen, maar dat is een traject van lange adem. Richard is het tegendeel van een activist, hij wil het liefst zo min mogelijk aandacht voor hun situatie. Maar als één van de kinderen betrokken raakt bij een verkeersongeval wil Mildred niet langer in de stad blijven wonen en keren ze stiekem terug naar Virginia, waar het gezin een afgelegen huis vindt. Hun advocaten zetten intussen door maar ook het gerechtshof van Virginia oordeelt dat het huwelijk ongeldig is en de kinderen bastarden zijn. Weer verstrijken jaren. Als het zo ver is dat het Supreme Court in Washington de zaak behandelt, komen de advocaten de zaak bespreken aan de keukentafel van Richard en Mildred. Ze vragen het echtpaar mee te gaan naar de zitting, maar Richard is dat absoluut niet van plan. Hij staat tijdens het gesprek resoluut op en loopt naar buiten. Mildred antwoord dat zij niet zonder haar man gaat. Als de advocaat Cohen Richard op de veranda vraagt of hij nog iets tegen de rechters wil zeggen, veegt Richard met één simpele zin alle argumenten van tafel, een sleutelscene. Enkele weken later beslist het Supreme Court dat het verbod op een interraciaal huwelijk in strijd is met de Grondwet.

Richard is geen man van veel woorden. Joel Edgerton brengt hem toch geloofwaardig op het scherm door zijn houding, voorover gebogen in verband met zijn werk, en door de manier waarop hij zich beweegt: hij spaart energie, dat is hij gewend door het zware werk als metselaar. Mildred is zachtaardig en dat is Ruth Negga, die haar speelt, ook. De regisseur Jeff Nichols zei over haar auditie in 2015: “Ze sprak met de stem van Mildred, ze hield haar mond zoals die van Mildred.” Gaandeweg wordt in de film duidelijk dat Mildred de spil van het stel is. Richard steekt het liefst zijn kop in het zand, maar Mildred realiseert zich dat ze hun problemen zó niet oplossen. Ruth Negga maakt die bijna onzichtbare verandering zichtbaar met haar zijdezachte spel dat fonkelt en knispert van optimisme.

De film toont de strijd van het echtpaar Loving tegen het gezag. Hij laat zien dat de Staat er voor de burger is, niet omgekeerd. Dat kan niet vaak genoeg worden gezegd en niet genoeg worden getoond.

Dit is wat je moet weten over deze film:

- De uitspraak van het U.S. Supreme Court in de zaak Loving tegen de staat Virginia is van 12 juni 1967. Deze dag, 12 juni, staat in de VS bekend als Loving Day.

- Volgens de rechter in Virginia hadden Richard en Mildred Loving de Racial Integrity Act van 1924, dat een interraciaal huwelijk verbood, overtreden.

- In juni 2015 legde de zaak Loving de basis voor de erkenning door het Supreme Court van de rechtsgeldigheid van het huwelijk van mensen van gelijk geslacht.

- Richard Loving heeft na de uitspraak van het Supreme Court nog maar acht jaar geleefd. Hij overleed in 1975, 41 jaar oud. Hij werd aangereden door een dronken bestuurder. Mildred overleed in 2008. Ze is 68 jaar geworden. Na de uitspraak in haar zaak heeft ze een teruggetrokken leven geleid.

- Om de rol van Richard Loving geloofwaardig te spelen heeft Joel Edgerton zich het vak van metselaar eigen gemaakt door als zodanig in de bouw te gaan werken.

Regie: Jeff Nichols Met: Joel Edgerton, Ruth Negga, Nick Kroll en Jon Bass