Afbeelding
Foto: Screenshot YouTube

Franks Filmtip: ‘Eigenlijk is alles interessant aan deze Iraanse film’

Door: Frank Spreuwenberg Cultuur Uitgelicht

BREDA - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in een van de Bredase bioscopen draait. Dit keer Just 6.5. Te zien in Chassé Cinema en thuis via streamingsdienst Picl.nl

De Iraanse film Just 6.5 is een actiethriller van het type The French Connection uit 1971, enorm meeslepend, bij het zien van de beelden staat het water in je handen. Het thema is net als in die Hollywood thriller drugshandel, maar de personages – the good guys, the bad boys - zijn meer gelaagd en de maatschappelijke worsteling met de drugsproblematiek van Iran geeft de film diepgang. Niet alleen een politiefilm dus, maar een mix van een adrenaline opstuwende actiefilm en een kritische kijk op de drugsaanpak in Iran. En zeker geen propagandafilm, want de beelden van de overbevolkte cellen, gevuld met junks,  kaalgeschoren en met ontbloot bovenlijf zijn geen reclame. Dat geldt zeker ook voor de beelden van de honderden heroïneverslaafden, jong en oud, man en vrouw, zelfs met kinderen, die aan de rand van Teheran in betonnen rioolbuizen wonen (zo overrompelend dat ik in de bioscoopzaal de afschuwelijke stank rook die er moet hangen). En ook de geagiteerde gesprekken die de politie-inspecteurs met elkaar voeren en de intimiderende verhoortechnieken zijn geen reclame voor het regime in Teheran. De film laat zien hoe het systeem in Iran werkt, en hoe het niet werkt. Het is een wonder dat deze film door de Iraanse censuur is gekomen.

Drugs 
Iran heeft 85 miljoen inwoners. Afghanistan is het buurland, de grootse producent van opium ter wereld. Omdat het land onherbergzaam is, is het niet moeilijk aan grote partijen drugs te komen. De repressie in Iran is meedogenloos. In dat land maakt het geen verschil of je 30 gram of 50 kilo heroïne bezit, op allebei staat de doodstaf. Voor drugshandelaren een goede reden om hun handel groot aan te pakken. In Iran is in korte tijd het aantal drugsverslaafden gestegen van 1 miljoen naar 6.5 miljoen. Zonder die drugsoorlog zouden het er misschien nog meer zijn, vandaar de titel.

Tekst gaat verder onder de trailer.

Verantwoording
Met de eerste achtervolging van een drugskoerier zit je er direct goed in. De drugskoerier rent voor zijn leven. Zigzaggend door nauwe straten van Teheran gooit hij een zakje drugs weg. De rechercheur denkt dat de drugsrunner is ontsnapt, maar wij weten beter. En dat brengt inspecteur Samad (Payman Maadi), die de leiding van de operatie heeft, direct in de problemen. Want er is wel een zakje drugs, maar geen verdachte. Daarvoor moet Samad zich, net als verdachten, verantwoorden tegenover de rechter (Farhad Aslani). Want waarom zouden politiemensen niet net zo goed in drugs handelen?

Bizarre situatie 
Door handelaren en drugskoeriers te intimideren met draconische straffen als ze niet snel genoeg met namen van hun leveranciers komen, wrikken inspecteur Samad en zijn collega’s zich een weg naar de top van het drugskartel om uiteindelijk uit te komen bij de grote baas Nasser Khakzad (Navid Mohammadzadeh). Ze vinden hem net op tijd om te verhinderen dat zijn zelfmoordpoging slaagt. Een bizarre situatie omdat hij wordt opgepakt met de bedoeling dat de Islamitische Republiek Iran hem ter dood brengt.

Tussen zijn eindgebruikers moet drugsbaas Nasser in de overbevolkte gevangenis zien te overleven en vooral zien vrij te komen, om executie te voorkomen. Hij probeert inspecteur Samad om te kopen (“Wat  is je prijs, iedereen heeft een prijs”) en voor de rechter beschuldigt hij hem van het achterover drukken van de gevonden drugs, waardoor Samad nog verder in de problemen komt. Maar drugsbaas Nasser blijkt een gecompliceerde figuur, met harde en zachte kanten. Over de ellende van zijn eindgebruikers heeft hij niet zo veel te zeggen, maar des te meer over zijn redenen om in de drugshandel te gaan.


Indringende film
De nog jonge Iraanse regisseur Saeed Roustaee (31) brengt in de thriller Just 6.5 de beste cinematografische tradities van het westen en het oosten bij elkaar. Hollywoodactie in een Islamitische omgeving. De honderden druggebruikers die de film bevolken zijn echte heroïneverslaafden. Dat maakt de film indringend, want deze figuranten hoeven geen rol te spelen en weten maar al te goed hoe hun leven is. Met uitgeteerde gezichten en holle ogen drommen ze met honderden bijeen in de vuile gevangenissen. Nergens veilig, totaal overgeleverd aan de willekeur van het systeem. Payman Maadi als inspecteur Samad is dat systeem. Dat doet hij verbluffend goed, want ondanks alle stoere praat en vlammende uitvallen naar collega’s en arrestanten, is zijn twijfel over het nut van zijn werk steeds voelbaar. Navid Mohammadzadeh, de drugsbaas, brult als een gekooid roofdier. Hoewel hij met zijn handel duizenden de afgrond intrekt, weet hij toch een zekere sympathie op te wekken, een knap staaltje acteerwerk.

Dit is wat je moet weten over deze film:

- Navid Mohammadzadeh won met zijn rol als drugsbaas op het Film Festival van Tokyo de prijs voor de beste acteur.

- Ter voorbereiding van de opnames bracht regisseur Roustaee enkele nachten door in een politiecel.

- Het werken met de drugsverslaafde figuranten leidde tot grote moeilijkheden bij de opnames. Daarvoor werden dagelijks honderden heroïneverslaafden van straat geplukt. Niet alleen moesten bij de productie ordeproblemen worden overwonnen, maar ook bleek niet iedereen in staat de instructies op te volgen. Als één heroïneverslaafde recht in de camera staarde, moest de opname worden overgedaan.

Regie: Saeed Roustayi Met: Payman Maadi, Navid Mohammadzadeh, Farhad Aslani, Parinaz Izadyar