Afbeelding
Foto: Screenshot YouTube

Franks Filmtip: ‘Een spectaculair mooie film’

Door: Frank Spreuwenberg Cultuur Uitgelicht

BREDA - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in een van de Bredase bioscopen draait. Nu de bioscopen gesloten zijn, kiest Frank voor een film die te streamen is. Deze week is dat ‘American Beauty’. Te zien bij Pathé-thuis.nl.

In januari 2020 heb ik de toen kersverse oorlogsfilm 1917 besproken, een film van regisseur Sam Mendes. American Beauty is zijn regiedebuut uit 1999. Een spectaculair debuut want American Beauty won vijf Oscars. Een Oscar voor de beste film, voor de beste regie (Sam Mendes), voor het beste scenario (Alan Ball) en het beste camerawerk (Conrad Hall).

Mendes zei over het script dat het telkens een ander onderwerp aansneed, hij vond het een mystiek verhaal, een caleidoscopische reis door Amerikaanse slaapsteden, een serie love stories, over opsluiting, eenzaamheid en schoonheid. “It was funny, it was angry, (it was) sad”.

Midlifcrisis

De film volgt het gezin Burnham, vader Lester (Kevin Spacey), moeder Carolyn (Annette Bening) en hun dochter Jane (Thora Birch). Ze wonen is zo’n typisch Amerikaanse slaapstad waarin de middenklasse zich heeft verschanst. Vrijstaande huizen met een tuin die naast elkaar opgesteld staan als soldaten op appèl. Lester zit diep in een midlifecrisis. Hij is 42 jaar, werkt als advertentieverkoper bij een magazine en heeft nog nooit promotie gemaakt. Zijn vrouw Carolyn is een makelaar waarvoor het eigen huis en de auto heilig zijn. Dochter Jane is een zestienjarige tiener, die haar ouders “haat” op de manier waarop meisjes van zestien jaar zich schamen voor hun ouders.

Misleiding

Lester is in de war. Hij vraagt zich af wat hij verder met zijn leven wil en wat zijn dromen eigenlijk zijn. Hij voelt zich opgesloten in zijn werk en in zijn huwelijk. Thuis wordt hij volledig genegeerd. Carolyn sleept Lester mee naar een receptie. Daar ontmoet Lester zijn nieuwe buurjongen Ricky (Wes Bentley), die op de receptie aan het oberen is. Ricky blijkt in marihuana te handelen en heeft bijbaantjes in de horeca als dekmantel om zijn vader, Frank Fitts (Chris Cooper), kolonel bij de mariniers, te misleiden. Als Rick en Lester samen buiten een stickie roken, gaat er voor Lester een nieuwe wereld open. Die gaat nog verder open als Lester een optreden van zijn dochter Jane als cheerleader bij een basketbalwedstrijd  bijwoont. Haar vriendin Angela (Mena Suvari) – ook cheerleader - wrikt allerlei fantasieën bij Lester los, die filmisch worden begeleid met stormen van rozenblaadjes. Alles tot afgrijzen van Jane.

De tekst gaat verder onder de trailer

De kille moeder Carolyn probeert haar materiële verlangens te verwezenlijken met het monomaan makelen van huizen, wat haar niet makkelijk afgaat. Haar grote idool is de concurrerende makelaar Buddy (‘The King’) Kane (Peter Gallagher). De ontmoeting met hem op de receptie brengt haar hoofd op hol. Ze investeert niet meer in de relatie met Lester. Als Lester Carolyn nog één keer probeert te verleiden, gaat zij daar niet op in omdat er misschien vlekken komen op de met Italiaanse zijde beklede bank.

Driehoeksgesprek

De nieuwe buurjongen Ricky zit op dezelfde school als Jane. Hij probeert haar te veroveren met zijn collectie video-opnames. Alles wat los en vast zit legt Ricky met zijn camcorder vast. Zijn mooiste video is de registratie van een plastic boterhamzakje dat danst op de wind tegen een bakstenen achtergrond. Om te laten zien dat er iets geks met Ricky is, heeft regisseur Mendes een soort “driehoeksgesprek” bedacht. Jane en Ricky zitten tegenover elkaar en Jane vraagt Ricky te vertellen over de inrichting waarin hij is behandeld. Jane richt de camcorder op Ricky. De TV is aangesloten op de camcorder. We zien Jane filmen en Ricky op het TV scherm vertellen. Maar zelf blijft Ricky buiten beeld. Op dezelfde manier filmt Ricky Jane als zij zich beklaagd over haar vader. Terwijl Ricky en Jane de liefde voor elkaar bekennen, denkt kapitein  Frank Fitts verdachte contacten te zien tussen Ricky en zijn buurman Lester. Hij verdenkt ze van een homoseksuele relatie die bij de kolonel tot totale verwarring leidt, met grote gevolgen.

Rode rozen

Zoals regisseur Sam Mendes al zei gaat de film alle kanten op, een zoektocht - niet alleen van opsluiting naar bevrijding, maar ook naar de schoonheid van alledaagse dingen. Schoonheid kan worden gevonden daar waar ze het minst wordt verwacht. Let op de virtuele tralies bij Lester en Carolyn. Op het werk bij Lester lijkt zijn beeldscherm het raam van een cel door de verticale cijferlijsten. Bij Carolyn suggereren verticale lamellen van het huis dat ze probeert te verkopen, dat ze in haar eigen wereld gevangen zit. Rode rozen staan doorgaans voor de liefde, maar niet in deze film. In bijna alle scenes staan rode rozen keurig als onecht symbool in een vaas te wachten op de echte liefde. En als de rozenblaadjes stromen is dat om de onmogelijke kanten van de liefde te benadrukken. De inzet van beelden die Ricky maakt met de camcorder, geeft aan de film een extra dimensie. Intiem als hij inzoomt, maar ze scheppen tegelijkertijd een onoverbrugbaar lijkende afstand. In alle opzichten een briljant verhaal, dat organisch is verfilmd met Kevin Spacey in topvorm.

Dit is wat je moet weten over deze film:

- Kevin Spacey werd in 2017 beschuldigd van seksuele intimidatie, meer dan twintig jaar daarvoor. Hij werd er nooit voor veroordeeld.

- Regisseur Sam Mendes had voor aanvang van de opnames vrijwel elke scène van het script als beeldverhaal vastgelegd (het storyboard). Cameraman Conrad Hall was daar blij mee, want daardoor wist hij precies wat de wensen waren van Mendes, zodat hij zijn eigen creativiteit volledig kon benutten. Zo wordt Jane thuis aan tafel van onderuit belicht, wat haar gezicht hard maakt.

- Scenarioschrijver Alan Ball had met het verhaal van American Beauty een toneelstuk voor ogen. Nadat hij enkele jaren aan het stuk had gewerkt, zag hij in dat sommige scenes op toneel niet zouden werken en heeft hij het toneelstuk omgewerkt naar een filmscenario.

Regie: Sam Mendes Met: Kevin Spacey, Annette Bening, Thora Birch, Wes Bentley, Mena Suvari, Peter Gallagher, Chris Cooper e.v.a.