Franks Filmtip: ‘Free State of Jones is meer dan een goede geschiedenisles’

BREDA - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in één van de Bredase bioscopen draait of online te bekijken is. Door afwezigheid van Frank schrijven onze eigen redacteuren tijdelijk de filmtip. Dit keer ‘Free State of Jones’. Te zien op Netflix.

Gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Newton Knight heeft regisseur Gary Ross met ‘Free State of Jones’ een Oscarwaardige film neergezet. Matthew McConaughey (bekend van onder andere Dallas Buyers Club en The Wolf of Wall Street) kruipt hierbij in de rol van Newton Knight. Een simpele boer uit Mississippi die gedwongen wordt om te vechten in de Burgeroorlog (1861-1865) aan de kant van de Confederatie.

Als verpleger in het leger ziet hij dagelijks de gruwelijkheden van de oorlog om zich heen. Wanneer zijn neefje voor zijn ogen doodgeschoten wordt, vraagt hij zich af: ‘Waar vechten we nou eigenlijk voor?’. Als hij dan ook nog hoort dat boeren die meer dan twintig slaven bezitten, niet in het leger hoeven, valt bij hem het kwartje: “Arme boeren vechten en hun boerderijen worden kaalgeplukt, terwijl de rijke boeren alleen nog maar rijker worden.”

Tekst gaat verder onder de video

Hij besluit de oorlog achter zich te laten en keert terug naar huis, maar al snel wordt duidelijk dat hij daar niet veilig is. Hij vlucht het moeras van Mississippi in en sluit zich aan bij een groep ontsnapte slaven. Samen trekken ze op tegen een gemeenschappelijke vijand. Naarmate de oorlog voortduurt sluiten steeds meer Burgeroorlogdeserteurs zich aan bij de opstand tegen de Confederatie. Ze strijden voor een vrijstaat. Een plek waar mannen en vrouwen geen oorlog hoeven te voeren voor een ander, maar niet iedereen wil zij aan zij vechten met slaven.

Klassenaspect

Free State of Jones is daarmee dan ook niet alleen een goede geschiedenisles over de Burgeroorlog, het is meer dan dat. Het gaat over het verschil tussen wit en zwart, maar ook tussen rijk en arm. Onderwerpen die nu, zo’n 150 jaar later, nog steeds actueel zijn. De film kijkt dan ook naar de Amerikaanse Burgeroorlog vanuit het klassenaspect. Een perspectief dat zelden voorkomt bij dit soort films.

Foto: Screenshot van YouTube

Ku Klux Klan

Uiteraard wordt er ook stilgestaan bij de afschaffing van de slavernij op 1 januari 1863. Een belangrijke mijlpaal in de Amerikaanse geschiedenis. Hoewel dit goed nieuws leek voor de zwarte gemeenschap, bleek de realiteit anders. Via lokale wetgeving werd (vooral in Zuidelijke Staten) geregeld dat slavernij gewoon door kon blijven gaan. Ondertussen werd ook de Ku Klux Klan opgericht, een reactie van witte mannen op de afschaffing van de slavernij. Zwarte mannen en vrouwen dachten eindelijk ‘vrij’ te zijn, maar meer dan ooit moesten zij vrezen voor hun leven.

Dit is wat je moet weten over de film:
- Victoria Bynum, schrijfster van het boek “The Free State of Jones: Mississippi’s Longest CivilWar”, heeft een kleine bijrol in de film als verpleegster. Ze zit in een medische tent naast een soldaat met een verwonde schouder. Ze leest hem voor uit de Bijbel.

- Er werd overwogen om de film ‘Free State of Randy’ te noemen, maar uiteindelijk is toch gekozen voor ‘Free State of Jones’ omdat het catchier is.

- Eén van de bijrollen wordt gespeeld door een man met de naam Christopher David McKnight. Hij is een echte afstammeling van het hoofdpersonage Newton Knight, gespeeld door Matthew McConaughey. Newton Knight is Christopher’s over-over-over-grootvader.

Regie: Gary Ross Met: Matthew McConaughey, Gugu Mbatha-Raw