Franks Filmtip: ‘Tot nu toe de enige grote film die het Japanse perspectief toont’

BREDA - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in één van de Bredase bioscopen draait of online te bekijken is. Door afwezigheid van Frank schrijft één van onze eigen redacteuren tijdelijk de filmtip. Dit keer de film ‘Letters from Iwo Jima’, te zien op Netflix.

Het is 19 februari, 1945. De Amerikanen vallen het eiland Iwo Jima binnen. Het eiland is van groot, strategisch belang voor de Japanners; Het is de laatste verdediging tussen de Amerikanen en het Japanse vasteland. De verdediging van het eiland valt onder de  verantwoording van de eervolle generaal Tadamichi Kuribayashi (Ken Watanabe). Hij heeft zelf een paar jaar in Amerika gewoond en weet dus als geen ander de enorme militaire macht en productie van voertuigen en wapens die Amerika heeft. Hij is dan ook van plan om vanuit de bergen te vechten, in plaats van op het strand de Amerikanen tegen te houden. Daardoor botst hij wel met zijn officieren onder hem. 

Naast de generaal, volgen we ook soldaat Saigo (Kazunari Ninomiya). Hij is onderdeel van de verdediging en heeft veel last van heimwee en de uitzichtloosheid op de oorlog. Hij wilt niets liever dan terug gaan naar zijn pasgeboren dochter en vrouw Hanako. Hij schrijft aan haar dan ook veel brieven over de slechte omstandigheden op het eiland. Tijdens het graven van de tunnels in de bergen voegt soldaat Shimizu (Ryo Kase) zich bij de eenheid van Saigo. Hij wordt door de andere verdacht een spion te zijn voor de gevreesde militaire politie (Kempeitai). Op het eiland is ook de tankcommandant Takeichi Nishi (Tsuyoshi Ihara) aanwezig, die samen met de generaal een liefde voor paarden deelt. Hij was voor de oorlog een ruiter die in 1932 aan de Olympische Spelen van Los Angeles heeft meegedaan en een medaille won. Al snel merken de Japanners tijdens het gevecht dat de slag alles behalve te winnen is, maar generaal Kuribayashi is vastberaden om door te vechten en wilt het samen met zijn troepen zo lang mogelijk uithouden.

Menselijke kant
Het sterke punt van deze film is dat het de menselijke kant toont van zowel de Japanners als de Amerikanen. Zo wordt er een Amerikaan krijgsgevangenen genomen door Nishi, in plaats van hem te doden (zoals andere Japanse officieren dat in de film wel zouden doen), beveelt hij zijn hospik om hem te verzorgen. Uiteindelijk leest Nishi de brief die de gewonde Amerikaan in zijn broek had zitten voor aan zijn manschappen. Daar komt het besef bij de Japanners dat de Amerikanen misschien toch niet de wilde barbaren zijn zoals hun geleerd werd. Het is een verfrissend beeld om de Japanners als rationele mensen te zien, in plaats als een stormende horde die met bomvesten en bajonetten afkomen op de geallieerden. 

Wat deze film ook goed laat zien, is de slechte situatie waarin de Japanners aan het einde van de oorlog zitten. Ze hebben geen werkende jachtvliegtuigen (terwijl het eiland twee landingsbanen heeft), kapotte tanks waar alleen het kanon nog van werkt, en misschien nog wel het ergste van allemaal: De Japanse vloot (die al gecombineerd was uit resten van verschillende vloten) is vernietigd door de Amerikanen. Daardoor zijnde Japanners op Iwo jima volledig overgeleverd aan de Amerikaanse Marine. Dit toont ook waarom Kuribayashi de juiste man is om de verdediging van het eiland op zich te nemen. Dankzij zijn kennis van het land, weet hij als geen ander wat de beste optie is, om het gevecht op het eiland zo lang mogelijk uit te houden. 

De film is gebaseerd op twee boeken, namelijk Picture Letters from Commander in Chief, geschreven door generaal Tadamichi Kuribayashi en het boek van Kumiko Kakehashi, So Sad To Fall In Battle: An Account of War. Een aantal dingen in de film zijn gebaseerd op de werkelijke slag en op de personen die erin vochten. Samen met ‘Flags of our fathers’ vormt het de complete Iwo Jima saga van Clint Eastwood. Het blijft tot nu ook de enige grote film waarin het Japanse perspectief verteld wordt. De film heeft in 2006 meerdere prijzen gewonnen, waaronder de Golden Globe-award voor Beste film in een vreemde taal.

Letters from Iwo Jima
Duur: 2 uur en 22 minuten
Regie: Clint Eastwood
Muziek: Kyle Eastwood, Michael Stevens