Franks Filmtip: ‘De acteurs in deze indrukwekkende film zijn geen professionals, maar wel familie’

BREDA - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in één van de Bredase bioscopen draait of online te bekijken is. Dit keer is dat A Chiara, te zien bij Chasse Cinema.

De Italiaans-Franse film A Chiara is indrukwekkend, heel indrukwekkend. Maar om de film op waarde te schatten is de volgende achtergrondinformatie onontbeerlijk. Het verhaal speelt zich af in de zuid Italiaanse stad Reggio di Calabria, een havenstad recht tegenover Sicilië. Ook daar is de maffia, de ‘ndrangheta, actief. Handel in drugs, afpersing enz. zijn aan de orde van de dag. Met lede ogen ziet de Italiaanse overheid hoe het systeem van de maffia levens van jonge mensen verwoest. Want kinderen waarvan de vader in het web van de maffia is gevangen, worden veelal zelf ook weer actief in die donkere onderwereld. 

Ontsnappen is haast niet mogelijk, het lidmaatschap van de maffia lijkt erfelijk. De “maffia-opvoeding” noemt Roberto di Bella dat. Hij is nu jeugdrechter in Sicilië en daarvoor in Reggio di Calabria. Hij vroeg zich af of het erfelijke systeem van de maffia kon worden doorbroken door kinderen uit maffia gezinnen vóór ze achttien worden uit huis te plaatsen. Zoals kinderen uit huis worden geplaatst omdat de ouders niet voor ze kunnen zorgen als gevolg van een verslaving of omdat ze hun kinderen misbruiken. Want aan het maffia systeem valt haast niet te ontsnappen, ouders worden zelfs gedwongen om het huwelijk van hun kinderen binnen de maffia te arrangeren. Zo’n bloedband leidt tot weinig spijtoptanten. Van een vrije keuze is geen sprake. Maar uithuisplaatsing biedt die tieners een vrij leven, al leidt dat tegelijk - hoe zorgvuldig ook begeleid - tot een gruwelijke breuk met de familie. Het is een  hard en hartverscheurend afscheid, maar biedt ook een zelfgekozen toekomst. Het project wordt “Liberi di Scegliere” (Vrij om te Kiezen) genoemd.

Tekst gaat verder onder de trailer

De 15-jarige Chiara
Op basis van dit thema heeft de Italiaanse regisseur Jonas Carpignano (1984) een scenario geschreven over het leven van de vijftien jarige Chiara die er achter komt dat haar vader actief is bij de ‘ndrangheta. Ze ziet haar vader verschijnen en verdwijnen. Nadat hun auto ’s-nachts voor de deur van hun huis is opgeblazen en haar vader vlucht, krijgt Chiara van haar moeder het advies geen vragen  te stellen. Haar zus van achttien wil alleen met haar praten als ze ‘s-avonds langs de havenkade lopen. Nadat ze op school wordt geconfronteerd met een opsporingsbericht over haar vader, dat de politie op instagram heeft geplaatst, gaat ze op zoek naar de waarheid.

Zo gaat het dus, denk je onwillekeurig als je de beelden ziet. Wat van buiten een doodnormaal gezin lijkt, blijkt van binnen een horror van zwijgen en wegkijken, iedereen weet wel beter, maar niemand zegt iets. “Anderen noemen het drugshandel, ik noem het overleven”, zegt haar vader tegen Chiara, nadat zij heeft ontdekt wat er achter al de geheimzinnigheid binnen het gezin schuil gaat. Ze is er getuige van hoe haar vader met behulp van een deegmachine in een bakkerij van vijf kilo cocaïne, acht kilo maakt en bezig is met het verslepen van sporttassen, afgeladen met bankbiljetten.

Uit huis plaatsen
Dan verschijnt een medewerkster van een jeugdhulpinstelling op school. Chiara wordt uit de klas gehaald en ook haar moeder blijkt te zijn opgeroepen. De jeugdrechter heeft het bevel gegeven Chiara uit huis te plaatsen. Bij een doktersgezin honderd kilometer verderop.

Maar een meisje van vijftien kan niet zomaar afscheid nemen van haar beide zusjes en van haar vader en moeder. Een kind weghalen blijft gewelddadig en ingrijpend en heeft een enorme emotionele impact. Chiara staat voor een moeilijke keuze: het moedige maar moeilijke pad naar een onbekende toekomst bij een nieuw gezin of in de warme schemering blijven bij haar vertrouwde familie.

Wat je moet weten over de film
- Niet alleen in de film vormt de familie Rotolo een gezin met drie dochters, maar ook in het echte leven. Claudio Rotolo, die in de film ook Claudio heet, is dus de echte vader van Chiara (Swamy Rotolo). Ze zijn geen van allen professioneel acteur. De familie kent een jongen met een maffia-opvoeding, die om die reden uit huis is geplaatst.
- Regisseur Jonas Carpignano koos voor deze cast van non-professionals omdat daardoor de sociale dynamiek tussen de familieleden echt is.
- Het project “Liberi di Scegliere” (Vrij om te Kiezen) van de Italiaanse jeugdrechter Roberto Di Bella bestaat nu tien jaar en was aanvankelijk zeer omstreden. Inmiddels zijn meer dan honderd minderjarigen tijdelijk elders geplaatst. Als de jongeren achttien zijn, zijn ze vrij om zelf te kiezen of ze terug gaan naar hun familie, of niet.