Stedelijk Museum Breda werpt nieuwe blik op 17de eeuws schilderij

BREDA - Eind 2019 kwam in Frankrijk een bijzonder 17de-eeuws schilderij op de markt. Stedelijk Museum Breda kocht het werk aan. In tegenstelling tot wat men eerder dacht, blijkt het schilderij geen gezicht op Amsterdam of Düsseldorf, maar op Breda.

Eind 2019 kwam in Frankrijk een bijzonder 17de-eeuws schilderij op de markt met de titel ‘Paysage fluvial hollandais avec un château’ (Hollands rivierlandschap met kasteel). Stedelijk Museum Breda kocht het werk aan.

Eerdere vermeldingen omschreven het schilderij als een gezicht op Amsterdam of Düsseldorf. Het werk is gesigneerd door de Amsterdamse schilder Jacobus Storck die bekend staat om zijn werken met bekende gebouwen, rivieren en schepen. 

Prenten uit dezelfde periode met daarop het Kasteel van Breda vertonen zoveel gelijkenissen met het schilderij dat er in Breda geen twijfel bestond over de identificatie. Dit is een gezicht op Breda.

Bevestiging

Kunsthistorisch onderzoek bevestigt de vermoedens van Stedelijk Museum Breda, dat in het pas gerestaureerde werk van Jacobus Stock (1641-na 1687) de stad Breda is afgebeeld. Voor een optimaal panoramisch effect schilderde Storck de rivier extra breed, buiten het gezichtsveld. Maar de toren van de Grote Kerk met de vierkante basis met twee verdiepingen, een achthoekige verdieping en daarboven de torenspits met een bol is herkenbaar afgebeeld. 

Storck verwerkte ook de typische kleine overdekte toren in het midden van de kerk in zijn compositie, net als de vestingsmuur met de Duiventoren en de Granaattoren. Tijdens het onderzoek doken bovendien nog zes andere versies van hetzelfde schilderij van Jacobus Storck op. 

Vrede van Breda

Er moet een bijzondere aanleiding zijn geweest voor Jacobus Storck om maar liefst zeven varianten van het schilderij te maken.. Het is niet ondenkbaar dat de Vrede van Breda in 1667 daar aanleiding toe heeft gegeven. In dat jaar tekenden de betrokken naties in het Kasteel van Breda de vrede die een eind bracht aan de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog.

Het tekenen vond plaats in de Grote Zaal op de tweede verdieping van het kasteel – toevallig (of niet) is dat juist de kant van het gebouw die Storck in zijn schilderijen heeft afgebeeld. 

Kenners

Kunsthistoricus Menno Jonker die op verzoek van Stedelijk Museum Breda onderzoek deed naar het schilderij zegt dat het schilderij nieuwe informatie over de stad, het Kasteel en over een reizende kunstenaar. ‘’Vast staat dat Breda dankzij Jacobus Storck overtuigend in verf werd vastgelegd voor de toekomst.’’

Monique Rakhorst, conservator oude kunst, Stedelijk Museum Breda vertelt dat er nagenoeg geen schilderijen uit de 17de eeuw bekend zijn met een duidelijke weergave van het Kasteel van Breda. ‘’Dat maakt het werk zo interessant. Het feit dat Breda een belangrijke rol heeft gespeeld in de geschiedenis van ons land is in de vergetelheid geraakt. Mogelijk zijn er naast de zeven versies van dit schilderij nog meer schilderijen met een gezicht op Breda, maar is de kennis over de identificatie verloren gegaan.’’