Magda Brans-Busch Tourtelefoniste
BREDA - Deze zomer zal Rinie Maas nog vijf keer een Breda van Weleer schrijven voor BredaVandaag. Deze week het eerste verhaal, over Magda Brans.
DOOR RINIE MAAS
Koket, snel, handig. Magda Brans geeft telefonisch kwiek informatie en ze doet het zo snel; alsof ze er drie tegelijk bedient. Ik zie ze nog voor me met haar modieus kort geknipte kopie, glanzend zwart, boven een groen jurkje. Ik ben wel loopjongen annex stukjesschrijver maar ik heb mijn momenten om even te blijven staan om de wagen van de factureermachine als een helse rekenaar te zien schuiven van links naar rechts. Hup! Weer een factuur klaar voor iemand die kan betalen voor een ‘kleintje’ van 4 of 5 regels. Vlak daarbij is er nog meer drukte door een – zonder internet – overbelaste telefooncentrale.
“Het was een enerverend leventje bij Dagblad de Stem”, schrijft Marga. We werden jong aangenomen. Dat was overal zo. Het drukte de personeelskosten. Ik werkte er van 1959 tot en met 1963. De Stem was gevestigd aan de Reigerstraat 16, een architectonisch zakelijk gebouw. Bij de lokale krant is ze begonnen op de abonnementenafdeling van het administratiekantoor, waar Herman de Klerk met strakke hand het bewind voerde. Beneden stonden de bureaus tegen elkaar, dus de chef had een goed overzicht. Op de bovenverdieping zaten “de hoge pieten”, directie (Harckx, Bader) en secretaresse. “Als de krant uit meerdere pagina’s bestond moest de indeling met de hand gemaakt worden. De drukpers was er niet op berekend. Wij konden een centje bijverdienen met “insteken”. En dat was een karwei. De inkt aan de handen en in razende vaart! Om 6 uur werd ermee begonnen”.
Compassie
Als telefoniste had ik een centrale positie, dat wil zeggen dat nìemand rechtstreeks naar buiten kon bellen. Verder moest ze bewijsnummers sturen naar de adverteerders. “Dat hield in dat ik naar iedere adverteerder een krant toe moest sturen waarin de betreffende advertentie met een stift werd omcirkeld”. Haar bekendheid geniet Marga als ‘de telefoniste van de Tour’. “ In de tijd van de Tour de France moest ik zorgen voor een bulletin met de uitslag. Daar werd door veel voorbijgangers naar gekeken. Ook zorgde ik ervoor dat de uitslag telefonisch aan de bijkantoren werd doorgegeven. Piet van Est, Wim van Est, die vanaf 1960 7 keer de tour reed, Jo de Haan, Jo de Roo, waren de Nederlandse tourrenners, die glorieus werden vermeld. André Darrigade, Eddy Merckx, Frederique Bahamontes, Anquetil, ‘monsieur chrono’ natuurlijk ook.
“Toen ik in 1964 trouwde werkte mijn man bij de gemeente Loon op Zand. Wij kregen een huurhuis in Waalwijk. De chef de bureau uit Breda, Herman de Klerk, kwam daar vragen of ik de bijkantoorhouder in Waalwijk wilde vervangen vanwege ziekte. “Getrouwde vrouwen werkten in die tijd niet. Ik was toen zwanger van ons eerste kind dat met vreugde is ontvangen. Na twee jaar zijn wij teruggegaan naar Breda en ik sloot mij weer aan bij het koor Volksadel waar Herman de Klerk dirigent was. Anderen namen mijn plaats in op het kantoor. Zo is het leven. Het was een plezierige tijd”.[n]