Primeur waterschap: Plastic uit afvalwater

BREDA – Plastic uit poep. Dat is kort door de bocht waar waterschap Brabantse Delta aan werkt, samen met twee andere waterschappen en een gespecialiseerd bedrijf. Over tien jaar zou waterzuivering Nieuwveer bij Breda hofleverancier kunnen zijn van biologisch plastic, waarin de hele gedachte achter de bio-based economy samen komt.

Het verhaal is uiteraard een stuk complexer dan de samenvatting plastic uit poep, maar in de basis komt het daar wel op neer. Riool- en afvalwater dat na zuivering nieuwe grondstoffen levert.

In het hoofdkantoor van het waterschap zit een trotse dijkgraaf Carla Moonen en een trotse innovatiespecialist Etteke Wypkema. Voor hen op tafel liggen een paar buisjes met bio-plastic en de voorstadia daarvan. In een doosje zitten een paar rode plastic muntjes. Het resultaat van de eerste productie op laboratoriumschaal. Belangstelling is er genoeg, nu al. “Wanneer kunnen jullie leveren? Volgende maand?”, schetst Wypkema de vraag. Toch is dat wat al te snel. “Het is een ontwikkeltraject van ongeveer 10 jaar, voordat je dit soort bioplastic zo van de plank kunt kopen”.

Dat een waterschap zich hiermee bezig houdt is niet zo vreemd, vertelt de dijkgraaf. In de waterzuivering wordt constant gezocht naar verduurzaming van het zuiveringsproces. Daar past ook de onlangs gestarte levering van warmte aan 450 Bredase huishoudens bij, afkomstig van de productie van biogas bij Nieuwveer.

Brabantse Delta loopt hiermee voorop. De warmtelevering aan huishoudens is uniek in Nederland. Nieuwveer blijkt daarmee een aansprekend voorbeeld. “We hebben onlangs een handelsmissie uit China gehad”, vertelt Moonen. “Zij kunnen met onze kennis 30 jaar aan innovatie overslaan. Het produceren van warmte en het zuiveren van water is een aantrekkelijke combinatie.”

Geheim
Het geheim van de warmte én van het bioplastic zit in het slib, dat in Nieuwveer in overvloede ontstaat. In het verleden was slib een restproduct dat naar de afvalverbranding ging, nu een grondstof. Ideaal voor gas, en voor bacteriën die al vetgemest met de juiste vetzuren polymeren produceren. Moonen: “Je gaat anders naar de hele keten kijken.”

De productie van plastic uit slib kan een uitkomst zijn, denkt Moonen. “Plastic is een groot probleem, kijk naar de plasticsoep in de oceanen. Traditioneel plastic breekt in 100 jaar af, bioplastic in een paar jaar én onder normale omstandigheden.” Een ander voordeel: bioplastic gemaakt van bacteriën concurreert niet met de voedselketen. Traditioneel bioplastic doet dat wel. Wypkema: “Dat komt van suikers.” Het traditionele plastic is afkomstig uit de olieproductie.

Brabantse Delta plaatst zichzelf met deze innovatie in het hart van de West-Brabantse biobased economy. “Het gaat om de waarde die je eruit kunt halen”, analyseert Wypkema. “En de waarde van bioplastic is tien keer zo hoog als de waarde van energie.”

Schaalmodel
“De komende jaren werken we toe naar een schaalmodel waarmee enkele honderden kilo’s bioplastic geproduceerd kan worden. Daarmee kan de industrie gaan testen en de bioplastic zich bewijzen in de markt”, weet Wypkema. Voor Brabantse Delta vergt dit een investering van enkele tonnen. “Maar het mooie is dat we dit samen doen”, stelt Moonen. “Waterschap De Dommel richt zich op een deel van het proces, net als Wetterskip Fryslan dat samen met ons een fase doet. Een extern bedrijf is bezig het optimaliseren van de extractie (uittrekking) van de polymeren uit de bacterie. Op drie plaatsen wordt geleerd.”

De plasticproductie past in de toekomstvisie van Moonen voor het waterschap. Daarin komt alles samen. “Zichtbaarheid van wat we doen, duurzaamheid en internationalisering. Behalve de belangstelling voor de opzet van Nieuwveer zijn we ook al in gesprek met een Belgisch waterschap over samenwerking in dit traject.”

100 procent biologisch
Moonen hoopt dat het plasticproject de komende tijd een duw in de rug krijgt. Op dit moment werkt ze aan een Green Deal met het ministerie. “Daarmee zou ook een kennisinstituut als de Universiteit van Wageningen kunnen aanhaken en heb je ondersteuning als het gaat om regelgeving.” Bovendien komt er dan wat extra geld beschikbaar. Maar ook zonder duwtje is het geloof in het bioplastic er. Moonen: “Het is zo mooi dat we dit doen met de bestaande bacteriën. Het is echt 100 procent biologisch.”