Hoe de hoer verdween uit het Bredase straatbeeld

BREDA - De legale seksindustrie in Breda is op sterven na dood. Van de negen seksclubs en sekshuizen die er in 2005 waren, zijn er nog maar twee open. Prostituees hebben hun werkterrein dankzij internet verplaatst naar huis of hotel én de illegaliteit. De overgebleven seksclub-exploitanten voelen zich onbegrepen.

Enigszins weemoedig lopen Juan en Hannah Reina langs de lege kamers van seksclub Reeperbahn aan de Belcrumweg. Van de buitenkant lijken de peeskamertjes net een stel rijtjeshuizen, met een huisnummer, deurbel en een bakstenen behang. Al bijna een jaar is hun onderneming op last van de gemeente gesloten, omdat een van de prostituees haar inschrijfbewijs van de KvK niet kon tonen tijdens een controle. Dat de vrouw het bewijs een dag later op het stadskantoor alsnog liet zien, mocht niet baten. Het echtpaar probeert nu al maanden om de zaak via de rechter weer open te krijgen.

Met zijn vinger haalt Juan wat stof van een salontafel. “Soms wil ik het bijltje erbij neergooien, maar wie wil deze inventaris? Die raak je niet zomaar kwijt.” De inrichting achter de ramen van de rijtjeswoningen laat inderdaad weinig aan de verbeelding over: SM-kruizen, vijfhoekige bedden, jacuzzi's en genoeg spiegelwanden om elke narcist spontaan klaar te laten komen. Hannah is strijdbaarder. “De zaak mag van de gemeente niet op mijn naam worden gezet, maar geeft hiervoor geen inhoudelijke reden en verschuilt zich achter een geheimhoudingsplicht. Nou, ik heb niks te verbergen en laat deze zaak ook niet zomaar van ons afpakken.”

1990
Bij huize Fantasy aan de Haagweg werken nog wel prostituees. Eigenaar Janny Neelen nam de zaak in 1990 over en is samen met Huize Sandra (aan de Speelhuislaan) de laatste der Mohikanen die Bredase sekswerkers op een legale manier werkruimte biedt. Zittend aan de tafel achterin het privégedeelte van het sekshuis heeft ze wel iets weg van een oppas-oma. Ook de kantine doet door het keukenblok, hoekbank en hond meer denken aan een knusse woonkamer.

Er wordt tegenwoordig bijvoorbeeld veel meer om seks zonder condoom gevraagd

Janny heeft tijdens haar lange carrière als kamerverhuurder de sector zien verharden en veranderen. Niet alleen leidde het internet ertoe dat een groot gedeelte van de prostitutie weer in de illegaliteit verdween. Daarnaast zijn klanten volgens haar tegenwoordig mondiger. “Mannen zijn veeleisender geworden en profiteren hierbij ook van de crisis. Er wordt tegenwoordig bijvoorbeeld veel meer om seks zonder condoom gevraagd.”

Net als Juan vindt Janny de houding van de overheid moeizaam en star. “De vertrutting regeert in Nederland. Waar we vroeger een van de meest vooruitstrevende landen van Europa waren, worden we nu links en rechts ingehaald door Amerikaanse staten nota bene”, vindt Janny. Als voorbeeld noemt ze de verplichte ‘opting-in-regeling’ die sinds 2008 verplicht is voor sekswerkers in sekshuizen. De verkapte loondienstregeling zorgt ervoor dat deze prostituees wel loonbelasting betalen, maar daar niks voor terugzien.

Sociale controle
Volgens Janny onderschat de overheid ook de sociale contacten en sociale controle in seksclubs en sekshuizen. Zelf kookt ze elke avond voor haar medewerkers en is ze voor sommige meisjes een moederfiguur.  “Je bent naast kamerverhuurder ook een soort sociaal hulpverlener. Hier werken toch vaak vrouwen met een bepaalde achtergrond, wanneer je die kunt helpen geeft dat voldoening.”

Juan geeft aan dat ook de sociale controle onder de meiden onderling groot is. “Verder heb je bij een club een streng deurbeleid. Een groep dronken gasten komt niet binnen. In een  hotelkamer weet je niet wat er gebeurt.”

GGD
De GGD houdt elke dinsdag een inloopspreekuur voor sekswerkers. Emma Mulder, sociaal-verpleegkundige team seksuele gezondheid, zegt dat het verdwijnen van de seksclubs en sekshuizen geen invloed heeft op de aanloop tijdens het spreekuur.

De GGD merkt de verschuiving van sekswerk richting internet wel tijdens de bezoeken aan de clubs en huizen. “Vroeger bezochten we in de regio zo’n dertig adressen, tegenwoordig zijn dat er nog maar twaalf”, vertelt Mulder. De GGD probeert in contact te komen met online sekswerkers via de sites waarop ze hun diensten aanbieden. Hoe effectief dit is kan Mulder niet zeggen, vanwege de discrete manier waarop de gezondheidsinstelling werkt.

Volgens Mulder is het belangrijk dat de GGD in contact staat met de sekswerkers. “Bij prostituees komen mensen altijd iets halen, wij komen om ze zorg aan te bieden. Daarom investeren we veel in een vertrouwensrelatie zodat ze ook naar ons toe komen als er iets mis is.”

Mulder zegt zich voor te kunnen stellen dat prostituees zich veiliger voelen in een seksclub met beveiliging dan zelfstandig werkende vrouwen op het internet. “Ik maak me zorgen om die vrouwen. In je eentje in een hotelkamer ben je toch aan de goden overgeleverd. Tegelijkertijd heb je in een hotel meer vrijheid dan in een club.”

De aangescherpte regels van de overheid hebben volgens Mulder zowel voor- als nadelen.  Aan de ene kant krijgt de GGD makkelijker toegang tot seksclubs en -huizen. Tegelijkertijd maakt Mulder zich zorgen omdat veel prostituees op die manier in de illegaliteit verdwijnen. “Door het illegaal maken van prostitutie verdwijnt de prostitutie zelf natuurlijk niet.”

Gekke verhalen
Hoewel de seksindustrie tegenwoordig meer rompslomp en minder geld opbrengt,  vindt Janny Neelen het werk nog steeds leuk om te doen. Vooral het sociale contact met de sekswerkers geeft haar energie. Janny heeft tijdens haar carrière als kamerverhuurder genoeg gekke verhalen gehoord. Zo vertelt ze over een klant die opgewonden raakte van de geur van zwavel en een prostituee zoveel lucifers liet aansteken dat ze misselijk moest worden opgenomen in het ziekenhuis. “Een week later belde die man weer, ik zei dat hij een gevaarlijk spelletje speelde en zijn longen maar beter kon laten controleren in het ziekenhuis.”

Voor Juan Reina is de seksclub puur een financiële investering. Naar eigen zeggen had hij net zo goed een tankstation of café kunnen kopen. “Ik zag het als een hotel, waar klanten ook met een meisje kunnen afspreken.” Tegelijk erkent Juan dat hij het bij de eerste bardienst moeilijk vond om zichzelf een houding te geven. “Spreek je die klant aan de bar nu wel aan of niet. dat soort dingen.” Intussen weet Reina daar wel raad mee. Nu maar afwachten of hij ooit nog nieuwe klanten mag begroeten.