Franks Filmtip: 'De film laat zien waartoe beschaving en overdaad leidt'

BREDA - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in een van de Bredase bioscopen draait. Deze week is dat even anders. Door de coronacrisis zijn Bredase bioscopen gesloten en moeten mensen thuis vanaf de bank films kijken. Deze week La Grande Bellezza. Te zien bij Cinemember.nl (abonneefilms), cinetree.nl (huurfilms), Videoland (abonnees).

In de film La Dolce Vita (1960) van de Italiaanse regisseur Fellini werd de elite van Rome met hun decadente feesten te kijk gezet, terwijl een jonge journalist wordt gevolgd die roem zoekt in de Eeuwige Stad. Beroemd is de scene waarin Anita Ekberg in de Trevifontein stapt.

Nachtleven
La Grande Bellezza (2013) kan worden gezien als het vervolg. De kijker volgt een journalist aan het einde van zijn loopbaan. Nadat hij lang geleden een bekroond boek heeft geschreven, vertelt Jep Gambardella (Toni Servillo) tegen iedereen die het horen wil, dat hij aan zijn tweede boek is begonnen, maar er komt geen letter op papier. Intussen heeft hij zich in het mondaine nachtleven van de rijkste bewoners van Rome gestort, waar iedereen wanhopig de schijngestalte van succes ophoudt. En nu is hij 65 jaar en vraagt zich, dwalend door Rome, af wat het leven hem heeft gebracht. Als journalist wilde hij reputaties maken of breken. Had hij die macht? Maar hij probeert vooral een antwoord te vinden op de grote vraag: kan ik mijn leven nog zin geven?

Oogverblindend
Naast Jep is de Stad Rome de hoofdpersoon in La Grande Bellezza. Regisseur Sorrentino kent de mooiste plekken en brengt die sensationeel op het witte doek, als de Caravaggio van het bewegende beeld. De Eeuwige Stad komt op oogverblindende wijze in beeld: verborgen tuinen, onderaardse heiligdommen, onbekende paleizen, uitgezoomd en ingezoomd, tegen zoveel schoonheid bestaat geen verweer. Geen toerist krijgt Rome zó te zien, zelfs niet als hij of zij er om half vijf 's-morgens voor op pad gaat. In plaats van Napels, eerst Rome zien en dan sterven, wordt met deze film verklaard.

Met de heilige stad en de rivier de Tiber als decor zwenkt de camera vervolgens naar de glitterfeesten van de jetset op dakterrassen. Het contrast kan niet groter. Groteske drank- en drugspartijen met feestende lichamen vol van platte erotiek, allemaal op jacht naar snelle seks in plaats van de ware liefde. Uiterlijk vertoon als doel én middel. Hier draait alles om het ego. Zie de botox dokter in zijn surrealistische wachtkamer, luister naar de plagiërende schrijvers op het dakterras bij het Colosseum of kijk naar het toneel van de zelfbenoemde acteur die zijn hoofd bij wijze van act tegen een Romeins aquaduct bonkt. De mens varieert hier in al zijn handelen van absurd tot surrealistisch.

Excentriekelingen
Toni Servillo beweegt op een natuurlijke manier in deze wereld vol excentriekelingen en welgevormde vrouwen uit de beau monde. Voor zijn rol van Jep Gambardella heeft hij het perfecte hoofd. Grijnzend, soms melancholisch, maar wat zegt die blik? Verwerpt hij dit leven, of juist niet? Zijn kledingkeuze zegt dat hij dóór wil feesten, maar zijn blik vertelt een ander verhaal.

Tekst gaat verder onder de foto.

Hitsige discodreun
Ook in de muziek van de film zit een groot contrast. La Grande Bellezza begint met de religieuze muziek van Arvo Pärt, een componist uit Estland. Zijn gewijde muziek ondersteunt sereen de beelden van de heilige stad. Eenmaal beland op de dakterrassen wordt de kijker getrakteerd op de hitsige discodreun 'A far l'amore comincia tu' (Als je wil liefhebben, moet jíj beginnen) van Raffaella Carrà. En terwijl Jep Gambardella verder zoekt, blijft die dreun hinderlijk hangen.

Overdaad
Het is geen film die je moet proberen te begrijpen, er is geen echte verhaallijn. De film laat zien waartoe beschaving en overdaad leidt. Enerzijds is dat de overrompelende schoonheid die de mensheid kan voortbrengen, anderzijds de menselijke neiging tot plat genot bij onverdiend succes, tot een leeg leven. Of erger. Maar wat vooral blijft hangen is de schoonheid, voortgekomen uit menselijk vernuft.